ادارههای مهاجرت در چند کشور اروپایی از روز دوشنبه ۹ دسامبر روند رسیدگی به درخواست پناهندگی مهاجران سوری را متوقف کردند. آلمان اعلام کرد که بررسی تمامی درخواستهای پناهندگی ثبت شده توسط شهروندان سوری، تا اطلاع ثانوی یعنی تا زمانی که شفافیت بیشتری دربارۀ تحولات سیاسی این کشور به دست نیاید، متوقف خواهد شد.
سخنگوی وزارت کشور آلمان گفت این تصمیم از آن رو گرفته شده که از یکسو آینده سیاسی سوریه بسیار نامشخص است و از سوی دیگر، میلیونها پناهنده سوری اکنون پس از سقوط رژیم بشار اسد میتوانند به کشورشان برگردند.
امسال در کشور آلمان، بیشترین تقاضای دریافت پناهندگی از سوی متقاضیان سوری به ثبت رسیده بود و بیش از ۴۷ هزار درخواست پناهندگی متعلق به سوریها هنوز در انتظار تصمیمگیری است.
بنا بر اعلام مقامات محلی، همه این پروندهها تحت تأثیر این تصمیم قرار گرفتهاند. در مقابل، در وضعیت آن دسته از پروندههایی که قبلاً در مورد آنها تصمیمگیری شده، تغییری ایجاد نمیشود.
این تصمیم در آستانه انتخابات زودهنگام آلمان گرفته شده که قرار است در ماه فوریه برگزار شود. نظرسنجی اینفراتست در روز جمعه نشان داد که احزاب راست افراطی و محافظهکار در صدر نظرسنجیها قرار دارند و آلمانیها «مهاجرت» را دومین مشکل بزرگ کشورشان میدانند.
وزارت کشور اتریش نیز خبر اتخاذ تصمیمی مشابه را تایید کرد. به گفته مقامات این وزارتخانه، با این تصمیم روند رسیدگی به ۷۳۰۰ پروندۀ درخواست پناهندگی سوریها متوقف شده است.
در بیانیه وزارت کشور آمده است: «کارل نهامر صدراعظم اتریش، امروز به وزیر کشور دستور داده است تا تمام درخواستهای فعلی پناهندگی سوریها را به حالت تعلیق درآورد و همه مواردی که به آنها پناهندگی اعطا شده را نیز بررسی کند».
گرهارد کارنر، وزیر کشور اتریش هم بدون ارائه توضیحات بیشتری اعلام کرد: «من به وزارتخانه دستور دادهام تا برنامهای برای بازگرداندن و اخراج منظم پناهجویان به سوریه آماده کند.»
با این وجود او بعدا در شبکه ایکس نوشت که باید «وضعیت امنیتی در سوریه مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد تا اخراجها از سر گرفته شوند». بنا بر اعلام وزارت کشور اتریش، روند «پیوستن خانوادههای سوری به یکدیگر» نیز به حالت تعلیق در آمده است.
روزنامه بریتانیایی «تلگراف» نوشت که به وزارت کشور اتریش دستور داده شده تا خود را برای آغاز روند اخراج سوریهایی که هم اکنون در آنجا زندگی میکنند، آغاز کند. حدود ۱۰۰ هزار سوری در اتریش زندگی میکنند که یکی از بزرگترین جمعیت آوارههای این کشور در اروپا است و هزاران نفر در انتظار تایید درخواستهای پناهندگی هستند.
سوریها در سال جاری با ۷۲۴۲۰ درخواست پناهندگی در آلمان و ۱۲۸۷۱ درخواست در اتریش بزرگترین گروه متقاضیان پناهندگی در این دو کشور بودند. نهامر و کارنر، هردو عضو حزب محافظهکار «خلق» هستند که موضع سختگیرانهای در قبال مهاجرت دارند.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع ارشد دولت یونان نوشت که آتن پس از سرنگونی دولت بشار اسد، رسیدگی به درخواست پناهندگی حدود ۹ هزار سوری را متوقف کرده است.
دانمارک نیز رسیدگی به این درخواستها را متوقف کرد؛ با این وجود اعلام شد به سوریهایی که درخواستهایشان قبلاً رد شده و مهلتی برای خروج داده شده بود، اکنون به دلیل بلاتکلیفیهای سیاسی اجازه اقامت طولانیتری داده خواهد شد. مقامات فرانسه نیز میگویند درحال تصمیم گیری در این موضوع هستند و بهزودی خبر آن را اعلام خواهند کرد.
با آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ میلادی، که در پی سرکوب خونین اعتراضات دموکراسیخواهانه مردم توسط بشار اسد روی داد، ۱۴ میلیون سوری مجبور به ترک کشورشان شدند و تخمین زده میشود که حدود یک میلیون نفر از آنها به آلمان رفته باشند.
بخش عمدۀ پروندههای متقاضیان سوری پناهندگی در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ میلادی در دوران صدراعظمی آنگلا مرکل پذیرفته شد. با این وجود پیشرویهای اخیر نیروهای «هیات تحریرالشام» که از گروههای اسلامگرای مخالف بشار اسد بودند، سرنوشت این کشور و اتباع آن را تغییر داد. شبهنظامیان این گروه سرانجام توانستند دمشق، پایتخت سوریه را تصرف کنند و به ۵۳ سال حکومت خاندان اسد پایان دهند.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان روز یکشنبه پایان حکومت اسد در سوریه را خبر خوبی «البته برای زمان حاضر» خواند و تاکید کرد که اکنون اولویت این کشور باید بازگرداندن نظم و قانون باشد. شولتس گفت: «ما حاکمان آینده سوریه را بر اساس عملکردشان در چند موضوع قضاوت خواهیم کرد. از جمله فراهم آوردن این امکان برای همه سوریها تا در عزت زندگی کنند و خودشان برای سرنوشتشان تصمیم بگیرند، از حاکمیت سوریه در برابر مداخلات بدخواهانۀ طرفهای ثالث دفاع کنند و با همسایگانشان در صلح زندگی کنند.»