با وجود آغاز دور دوم مذاکرات میان ایران و آمریکا درباره آینده برنامه هستهای جمهوری اسلامی، اسرائیل هنوز احتمال اجرای حملهای محدود به تأسیسات هستهای ایران را کنار نگذاشته است.
خبرگزاری رویترز روز شنبه ۳۰ فروردین/ ۱۹ آوریل نوشت که به گفته مقامات اسرائیلی و منابع نزدیک به گفتوگوها، گزینه حمله نظامی به ایران همچنان بر روی میز تلآویو قرار دارد، حتی اگر ایالات متحده فعلا از آن حمایت نکند.
مقامات اسرائیلی بارها تأکید کردهاند که اجازه نخواهند داد ایران به سلاح هستهای دست یابد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در دیدارهای اخیر خود با دونالد ترامپ گفته که هرگونه توافق با ایران باید به «برچیده شدن کامل برنامه هستهای تهران» منتهی شود. نتانیاهو همچنین گفته این هدف میتواند از طریق مذاکره حاصل شود، «اما اگر نه، گزینه نظامی روی میز است».
به گزارش رویترز، اسرائیل در ماههای اخیر مجموعهای از طرحهای حمله را به دولت ترامپ ارائه کرده است. این طرحها شامل حملات هوایی دقیق و عملیات کماندویی هستند که هدف آنها تأخیر در برنامه هستهای ایران به مدت چند ماه تا حداکثر یک سال است. برخلاف طرحهای گسترده پیشین، در این گزینهها نیاز به حمایت مستقیم و گسترده آمریکا کمتر است، گرچه هنوز اسرائیل به دنبال دریافت تضمین حمایت نظامی آمریکا در صورت پاسخ احتمالی ایران است.
طبق گزارشها، ترامپ در دیدار با نتانیاهو در اوایل آوریل در کاخ سفید، خواهان اولویت دادن به مسیر دیپلماتیک با تهران شده و گفته که فعلاً قصد حمایت از اقدام نظامی ندارد. اما او تأکید کرده که «در صورت شکست گفتوگوها، همه گزینهها روی میز خواهد بود»
ترامپ در اظهارات روز پنجشنبه گفت:
من فکر میکنم ایران میتواند کشوری موفق باشد، بدون مرگ و ویرانی. این گزینه اول من است. اما اگر گزینه دوم پیش بیاید، برای ایران بسیار بد خواهد بود.
نگرانی از واکنش ایران و افزایش تنش
در مقابل، یک مقام ارشد امنیتی ایران به رویترز گفت که تهران کاملاً از طرحهای احتمالی اسرائیل آگاه است و هشدار داد:
هرگونه حمله به تأسیسات هستهای ایران با واکنشی سخت و بدون تردید روبهرو خواهد شد.
این مقام افزود که اسرائیل در حال استفاده ابزاری از موضوع ایران برای سرپوش گذاشتن بر بحرانهای داخلی نتانیاهو و همچنین نارضایتی از روند مذاکرات غرب با تهران است.
کارشناسان نظامی معتقدند که اسرائیل برای نابود کردن کامل تأسیسات هستهای ایران که بسیاری از آنها در تأسیسات زیرزمینی و بشدت محافظتشده قرار دارند به تسلیحات سنگین و پشتیبانی گسترده آمریکا نیاز دارد. حتی حملات محدود نیز ممکن است فقط بهطور موقت برنامه ایران را متوقف کند.
اسرائیل همچنین به مقامات دولت بایدن در سال گذشته نسخهای از این برنامهها ارائه کرده بود، اما با مخالفت واشنگتن روبهرو شده بود. دولت بایدن اعلام کرده که تا زمانی که ایران اقدام به اخراج بازرسان یا تسریع چشمگیر در غنیسازی نکند، چنین حملهای را منطقی نمیداند.
برخی تحلیلگران اسرائیلی معتقدند که اکنون «فرصتی استثنایی» برای حمله به ایران فراهم شده، چرا که متحدان منطقهای ایران مانند حماس، حزبالله و حوثیها تحت فشار شدید نظامی قرار دارند. در عین حال، ایران پس از تبادل آتش سنگین با اسرائیل در اکتبر گذشته، هنوز موفق به بازسازی کامل سامانههای پدافندی خود نشده است.
با این حال، مقامهای رسمی اسرائیل از بیان جدول زمانی برای اقدام نظامی خودداری کردهاند. یکی از آنها به خبرنگاران گفت:
بحث درباره زمان، بیفایده است. ولی اگر بخواهیم اقدام کنیم، باید پیش از آنکه ایران آماده پاسخگویی کامل شود، انجامش دهیم.