نشریه گاردین با انتشار یادداشتی مدعی شد، شبه نظامیان افراطی بخش‌هایی از شهر حماه، نقطه‌ای استراتژیک در جاده دمشق را در اختیار گرفته‌اند، تصرف حماه شاید آخرین مانع اصلی در مسیر رسیدن به دمشق باشد.
به ادعای گاردین، شبه نظامیان به رهبری گروه حیات تحریرالشام روز پنجشنبه پس از شکستن محاصره شهر طی پنج روز درگیری، وارد این شهر شدند و ویدئویی که در فضای مجازی منتشر شده حاکی از آن است که شورشیان یک فرودگاه نظامی در خارج از حماه را به تصرف خود درآورده‌اند و زندانیان را که در یک بازداشتگاه دولتی نگهداری می‌شدند، آزاد کرده‌اند.
با فرا رسیدن شب، نمایندگان شبه نظامیان ادعا کردند که «کنترل کامل شهر حماه را به دست آورده اند» و از پلیس و نظامیان دولتی خواستند تا فرار کنند. ابومحمد الجولانی، رهبر گروه اسلامی تحریرالشام در پیامی به مردم حماه گفت: «این پیروزی بدون انتقام و رحمت خواهد بود.»
گاردین در ادامه گزارش خود آورد، وزارت دفاع سوریه در ابتدا ورود شبه نظامیان به حماه را تکذیب کرد و خطوط دفاعی آن را «تسخیرناپذیر» خواند. اما با شدت گرفتن درگیری‌ها و نزدیک شدن شبه نظامیان به مرکز شهر، ارتش سوریه اعلام کرد که عقب نشینی کرده و نیروهای خود را «برای حفظ جان غیرنظامیان و عدم مشارکت مردم شهر حماه در این نبردها» مستقر کرده است.
حماه در بزرگراهی که از سمت غرب سوریه به سمت پایتخت دمشق امتداد می‌یابد قرار دارد و پیش‌تر کانون اعتراض‌ها علیه دولت سوریه بود. با این همه نیروهای مخالف در آن بازه زمانی فارغ از تلاش‌های بسیار نتوانستند کنترل این شهر را در دست بگیرند. تهاجم گسترده شبه نظامیان به رهبری تحریرالشام موجب شده تا دولت سوریه کنترلش بر دومین شهر بزرگ سوریه، حلب و مناطقی از شمال غربی این کشور را از دست بدهد. برنامه جهانی غذای سازمان ملل اعلام کرد که تشدید تنش بیش از ۲۸ هزار نفر را آواره کرده است. افزایش خشونت‌ها به ترس از بحران کمک رسانی منجر شده است، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، از نیاز فوری غیرنظامیان به کمک فوری بشردوستانه می‌گوید. یکی از ناظران جنگ گفته که ده‌ها هزار نفر از مردم منتصب به علویان روز پنجشنبه از ترس اینکه شورشیان تحت رهبری رادیکال ها به پیشروی خود ادامه دهند، از حمص سومین شهر سوریه فرار کردند. حمص در ۴۰ کیلومتری (۲۵ مایلی) جنوب حماه واقع شده است.
ناظر جنگ مستقر در بریتانیا نیز از مهاجرت دسته جمعی علوی‌ها از محله‌های حمص، به سمت سواحل سوریه، از ترس پیشروی شبه نظامیان خبر داد. خالد که در حومه شهر زندگی می‌کند، به خبرگزاری فرانسه گفت که «جاده منتهی به استان ساحلی طرطوس، به دلیل نور صدها خودرو در حال خروج، روشن بود.»
گزینه‌های ایران و روسیه
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در تماس تلفنی با گوترش گفت که درگیری در سوریه به «مرحله جدیدی» رسیده است. او گفت: «سوریه در این مرحله باید فوراً با مردم خود برای یک راه‌حل سیاسی جامع تعامل کند.»
ناظران مدعی‌اند، عقب نشینی غافلگیرکننده ارتش سوریه، مسکو و تهران را متعجب کرده است. روسیه و ایران که هر کدام به جبهه‌های متفاوتی متمرکز هستند، در باب حضور مستقیم در سوریه تردید دارند چرا که تنش‌ها در سوریه در شرایطی رخ داد که معادلات امنیتی خاورمیانه پیچیده شده و این احتمال وجود دارد که نیروهای روسی و ایرانی مستقر در سوریه توسط اسرائیل هدف قرار بگیرند و معادلات از آن چه هست پیچیده‌تر شده و دامنه تنش‌ها گسترده‌تر می‌شود.
در این خصوص، بلومبرگ به نقل از یک منبع نزدیک به کرملین اعلام کرد که روسیه برنامه‌ای برای نجات بشار اسد ندارد و تا زمانی که ارتش سوریه به ترک مواضع خود ادامه دهد، هیچ چشم‌اندازی برای آن نمی‌بیند. سفارت روسیه در دمشق به شهروندان خود توصیه کرده که این کشور را ترک کنند.
