بیژن عبدالکریمی، مدرس فلسفه در ایران، با انتقاد از نحوه عملکرد روحانیت شیعه در ایران گفت که این نهاد دینی میخواهد با یک «سطل ماست» با «سوژه مدرن» مقابله کند، در شرایطی که به باور این مدرس فلسفه، جامعه ایران در حال فاصلهگیری از «اسلام و تشیع» است. این استاد فلسفه دانشگاه روز یکشنبه با اشاره به نحوه برخورد «آتشبهاختیاری» با زنانی که حجاب اجباری را از سربرداشتهاند، عنوان کرد که روحانیت ایران دچار یک «تأخر تاریخی» است و «سوژه مدرن» را درک نکرده است، به همین دلیل است که روحانیت میخواهد «با سطل ماست با این سوژه» روبهرو شود.
اعتراضها به حجاب اجباری
همزمان با تشدید فشارهای حکومتی برای تحمیل حجاب اجباری در سطح جامعه، دانشجویان دانشگاه بهشتی و هنر تهران در اعتراض به سرکوب مخالفان حجاب اجباری توسط حراست این دو دانشگاه، تجمع کردند.
در همین حال، بیژن عبدالکریمی، مدرس فلسفه در ایران، با انتقاد از نحوه عملکرد روحانیت شیعه در ایران گفت که این نهاد دینی میخواهد با یک «سطل ماست» با «سوژه مدرن» مقابله کند.
بر اساس تصاویر منتشر شده در شبکههای اجتماعی در روز یکشنبه ۲۰ فروردین، در پی تهدید و سرکوب دانشجویان دانشگاه هنر تهران به بهانه حجاب اجباری، دانشجویان مقابل سردر این دانشگاه تجمع اعتراضی برگزار کردند.
گزارشها حاکی است که حراست دانشگاه هنر از صبح یکشنبه از ورود دانشجویان دختر که حجاب اجباری ندارند، به دانشگاه جلوگیری و کارت دانشجویی آنها را ضبط کرده است.
نیروهای حراست همچنین به لباس برخی مردان دانشجو ایراد گرفته و «مانع ورود آنها به دانشگاه شدهاند».
در همین حال، کانال تلگرامی شوراهای صنفی دانشجویان کشور از تجمع روز شنبه دانشجویان دانشگاه بهشتی «در اعتراض به تهدید و سرکوب حراست به بهانه حجاب اجباری در دانشگاه» خبر داد.
به گزارش این کانال، با بازگشت دانشجویان به دانشگاهها پس از پایان تعطیلات نوروزی، «تذکر و تهدید» از سوی حراست برای رعایت حجاب اجباری گستردهتر شده و پس از جمعآوری میز و صندلی کتابخانه دانشگاه و محرومکردن دانشجویان از فضای مطالعه مشترک، اینبار «حراست دانشگاه در اقدامی عجیب به دانشجویان دختری که شال بر سر داشتهاند تذکر داده و مقنعه هدیه میدهند».
بر اساس این خبر، دانشجویان این دانشگاه «علیرغم فشار و سرکوب مداوم حراست، روز ۱۹ فروردین تجمع کردند و شعار "نه روسری نه توسری، آزادی و برابری" سر دادند».
در این میان، شماری از کاربران مرد توییتر که خود را دانشجویان دانشگاههای مزبور معرفی کردهاند عکسهایی از خود با مقنعه در همراهی با دانشجویان زن معترض به حجاب اجباری منتشر کردند.
یک کاربر نوشته که روز یکشنبه حراست دانشگاه بهشتی حتی به یک دانشجوی محجبه ایراد گرفته است که «چرا زیر چادر روسری صورتی» پوشیده است.
سختگیریها برای اِعمال حجاب اجباری پس از آن صورت میگیرد که وزارت علوم روز ۱۳ فروردین، در آستانه بازگشایی دانشگاهها در سال ۱۴۰۲، تهدید کرد دانشجویانی که تن به حجاب اجباری ندهند از خدمات در کلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری محروم خواهند شد.
واکنش حقوقدانانها و اساتید به سرکوبهای حکومتی
توسل حکومت به این تهدیدها و محرومیتها در شرایطی است که به گفته حقوقدانان، چنین اقداماتی غیرقانونی بوده و سلب آزادیهای شهروندان بهشمار میرود.
در همین زمینه، یک عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه بهشتی نیز به مناقشه تهدیدهای اﺧﯿﺮ ﻣﺒﻨﯽﺑﺮ ﻗﻄﻊ ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ آﻣﻮزﺷﯽ و بهداﺷﺘﯽ و ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ و ﺑﺎﻧﮑﺪاری واکنش نشان داد.
مبارزات مدنی و فراگیر دختران و زنان ایرانی برای دستیابی به حق آزادی پوشش همچنان ادامه دارد
دکتر محمدحسین زارعی در یادداشتی تأکید کرده که اساساً صدور چنین اطلاعیهای در حوزه صلاحیت و وظایف وزارت علوم نیست.
این حقوقدان و مقام دانشگاهی تأکید کرد عدم ارائه خدمات به ﮐﺴﺎﻧﯽ که ﭘﻮﺷﺶ آنها دلخواه حکومت نیست، «ﺣﺎﮐﯽ از ﻧﺎداﻧﯽ و ﻧﺎآﮔﺎهی از اﻟﻔﺒﺎی ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ و ﺣﮑﻤﺮاﻧﯽ آﻣﻮزﺷﯽ و اﺻﻮل ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ شهروﻧﺪی و اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮی اﺳﺖ که اﯾﺮان ﻧﯿﺰ آنها را ﭘﺬﯾﺮفته و ﺗﺒﺪﯾﻞ به ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻠﯽ و داﺧﻠﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ».
اقدامات قضایی و انتظامی علیه مخالفان حجاب اجباری از اوایل فروردین تشدید شده و بسیاری از ائمهجمعه، مقامهای ارشد و حتی رهبر جمهوری اسلامی خواستار برخورد با افرادی شدهاند که به حجاب اجباری تن نمیدهند و یا از حق انتخاب پوشش آزادانه در جامعه حمایت میکنند.
با این حال، دانشجویان در دانشگاههای مختلف کشور با پافشاری بر حق انتخاب نوع پوشش خود، تجمعهای اعتراضی برگزار میکنند.
روز یکشنبه نیز بهرغم هشدار فرمانده کل انتظامی مبنیبر «دادگاهی کردن» افرادی که تن به حجاب اجباری نمیدهند، تصاویر بیشتری از مقاومت مدنی حامیان پوشش اختیاری در سطح شهرهای مختلف ایران در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
خامنهای مدعی شد رفع حجاب اجباری و مبارزه با حجاب «حرام شرعی و سیاسی» است
او تصریح کرد که روحانیت شیعه در ایران بر آن است تا «با تازیانه و خلاصه کردن متولی امر معروف و نهی از منکر در یک نهاد، با یک رویداد تاریخی» مانند مقاومت مدنی معترضان در برابر حجاب اجباری مقابله کند.
این صحبتهای آقای عبدالکریمی درحالی مطرح میشود که در ماههای گذشته تصاویر متعددی از درگیری کلامی و فیزیکی حامیان حجاب اجباری که از آنان با عنوان «آمران به معروف» نام برده میشود در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.
یکی از این موارد مربوط به حمله یک «بسیجی» با سطل ماست به یک مادر و دختر در شاندیز مشهد بود که موج گستردهای از واکنشها در شبکههای اجتماعی و حتی انتقاد چهرهها و نهادهای حکومتی را در پی داشت.
بیژن عبدالکریمی که در نشست «دینداری و دینگریزی در ایران امروز» سخنرانی میکرد، گفت که نهتنها در فضاهای روشنفکری بلکه در «تکتک خانههای ما شک جان گرفته» و مناسبات اخلاقی و خانوادگی، روابط جنسی و روابط اجتماعی تغییر یافته است.
او تأکید کرد که جامعه ایرانی در حال «یک پوستاندازی عمیق تاریخی» و فاصلهگیری از «میراث تاریخی، اسلام و تشیع» است و به «عقلانیت جدید، سکولاریسم و نهیلیسم حاصل از آن» روی آورده است.
این استاد فلسفه در پایان یادآور شد که «بدترین خطا» برخورد پلیسیامنیتی با این شکاف تمدنی است و تصریح کرد: «چقدر زشت است کسانی بخواهند به زور شمشیر و ترس، دین را ترویج دهند».
انتقاد یک نماینده مجلس از اِعمال نگاه «تندروها» در مسائل کشور
نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه بر لزوم استفاده از دوربینهای راهنمایی و رانندگی شهری برای شناسایی و معرفی عوامل مسمومیت دختران دانشآموز به جای تحمیل حجاب بر زنان تأکید کرد.
معینالدین سعیدی در واکنش به خبر استفاده از دوربینهای شهری برای شناسایی زنان و دخترانی که تن به حجاب اجباری نمیدهند، به ایلنا گفت: «اگر این دوربینها تا این اندازه میتوانند کشف جرم انجام دهند چرا ما درحال حاضر با مسمومیت دختران که اخیراً موج دومش هم آغاز شده، روبهرو هستیم؟»
او تصریح کرد: «متأسفانه یکی از چالشها و آسیبهای کشور همین نگاه برخی از تندروها به موضوعات و مسائل کشور است».
مرکز اطلاعرسانی نیروی انتظامی روز ۱۹ فروردین اعلام کرده بود که پلیس از «سیستمهای هوشمند» برای برخورد با معترضان به حجاب اجباری استفاده میکند.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیز روز یکشنبه تأیید کرد که «دوربینهای ثبت جرائم رانندگی، موارد کشف حجاب را هم ثبت میکنند».
آقای سعیدی با اشاره به این اظهارنظرهای مسئولان نیروی انتظامی افزود: «اگر میخواهیم از ظرفیتهای نرمافزاری استفاده کنیم، اولویت حوزههای نظامی و انتظامی را در جهت مسائلی مانند بزهکاری، دزدی، کیفقاپی، زورگیری و مسمومیت دختران دانشآموز بگذاریم».
استفاده از دوربینهای شهری برای موارد امنیتی و سرکوب، پدیده جدیدی در جمهوری اسلامی نیست.
پیشتر در بولتنهای خبری هکشده از خبرگزاری حکومتی فارس آمده بود که جمعآوری مستندات علیه معترضان بازداشتشده از قبیل فیلم و تصاویر «با استفاده از دوربینهای پلیس راهور آغاز شده و فیلمهای زیادی از دوربینهای مداربستهی استانها تخلیه شده و در دست بررسی است».
با استفاده از گزارشهای خبری رسانههای ایران و وبسایت رادیو فردا/آ.ت/ک.ر
************************************
بی بی سی: حجاب اجباری در ایران؛ افزایش تهدیدهای مقامهای حکومت و ادامه سر باز زدن زنان
تهدیدها و هشدارهای مقامهای حکومتی در ایران درباره حجاب اجباری ادامه دارد و همزمان گزارشها درباره اعمال محدودیت برای زنانی که از این پوشش سر باز میزنند، میرسد. تلویزیون حکومتی ایران ویدیویی منتشر کرده که نشان میدهد ماموران در ورودی مترو تهران به زنانی که حجاب اجباری ندارند، اجازه ورود نمیدهند.با این حال مسعود درستی، مدیرعامل شرکت مترو تهران، گفته ابلاغیهای برای جلوگیری از ورود زنان ِ بدون حجاب اجباری یا خدمات ندادن به آنان دریافت نکرده است.یک روز پیش از آن احمدرضا رادان، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی به شهروندان هشدار داده بود که از شنبه آینده، افرادی که پوشش اجبارشده حکومت را رعایت نکنند، شناسایی و به دستگاه قضایی معرفی میشوند.
او گفته بود: «پلیس برای جلوگیری از بروز هرگونه تنش و تزاحم با هموطنان در برقراری قانون حجاب از سیستمهای هوشمند استفاده میکند.»
محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ، هم به شهروندان هشدار داده است که برای پیگرد تخلف از حجاب اجباری، نهادهای حکومتی از «دوربینهای نظارتی سطح شهر» هم استفاده میکنند.او گفته است: «دوربینهای نظارتی را که در سطح شهر وجود دارد، شهرداری تهیه کرده است و مسئولیت نگهداشتن آنها هم با شهرداری است، اما این دوربینها بانکهای اطلاعاتی مختلفی دارند که هر نهاد و سازمان میتواند اطلاعات مربوط به خود را از این بانکها استخراج کند.»
در سالهای اخیر در ایران ثبت شماره خودروها با دوربینهای ترافیکی و شهری و فرستادن پیامک اخطار و جریمه برای صاحبان خودروها درباره حجاب جریان داشته است.
روز گذشته فرمانده کل انتظامی ایران همچنین تهدید کرده بود که شهروندان بدون حجاب به محاکم قضایی معرفی میشوند.
امروز در صحن علنی مجلس شورای اسلامی یک نماینده گفت که چنین اقدامی «نه عملی است و نه حکیمانه.»
مرتضی حسینی، نماینده میانه، در یک تذکر شفاهی خطاب به فرمانده کل انتظامی ایران گفت که «باید هر اقدامی در این زمینه مبتنی بر قانون مصوب مجلس شورای اسلامی باشد.»
او از فرمانده انتظامی جمهوری اسلامی خواسته است که «توان و نیروی خود را صرف مبارزه با مردان هنجارشکن، زورگیر و معتادان متجاهر و امنیت راهها و جادهها کنید.»
حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان که منصوب رهبر جمهوری اسلامی و نماینده او در این موسسه رسانهای است، در یادداشتی با عنوان «حجاب بهسرقترفته را پس بگیرید»، خواستار برخورد با کسانی شده است که حجاب اجباری را رعایت نمیکنند.
او که اظهاراتش اغلب به عنوان پیشگویی جهتگیری آتی دستکم بخشهایی از حکومت اسلامی در ایران تلقی میشود، نوشته است که هرچند رعایت نکردن حجاب با انگیزههای مختلف صورت میگیرد اما همه آنها «در توطئه واحدی بهکار گرفته شدهاند که از سوی دشمن طراحی شده است.»
با این حال این تهدیدها چندان اثری بر مخالفان حجاب اجباری نداشته است و زنان بدون حجاب اجباری همچنان در خیابانها و مکانهای عمومی در دستکم شهرهای بزرگتر ایران بهویژه تهران در رفت و آمد هستند.
در بیش از شش ماه اخیر در اعتراضهای سراسریای که پس از کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت پلیس «گشت ارشاد» در ایران راه افتاد، زنان بسیاری روسریهایشان را به نشانه اعتراض به حجاب اجباری آتش زدند و در این چند ماه عده بیشتری از شهروندانی که به حجاب موردنظر حکومت ایران اعتقاد ندارند، از سر کردن روسری سر باز زدهاند؛ اقدامی که اغلب استقبال و همراهی عمومی را جلب کرده است.
از جمله در فضاهای دانشگاهی ایران هم حکومت درباره رعایت حجاب اجباری هشدار داده است اما همچنان شماری از دانشجویان از آن سر باز زدهاند و در این باره اعتراض هم کردهاند.
از جمله تصاویری در شبکههای اجتماعی از تجمع معترضان جلوی سردر دانشگاه هنر دانشگاه تهران منتشر شده است.
پیشتر گزارش شده بود که ماموران حراست دانشگاه هنر جلوی ورود دانشجویان زن که حجاب اجباری ندارند را گرفته و کارت دانشجویی آنها را هم توقیف کردهاند.
بر اساس این گزارشها نیروهای امنیتی همچنین به پوشش برخی دانشجویان مرد ایراد گرفته و مانع ورود آنها به دانشگاه شدند.
وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، همزمان با نخستین روز بازگشایی مدرسهها و دانشگاهها، پس از تعطیلات نوروزی در دو بیانیه جداگانه تهدید کرده بود ند دانشآموزان و دانشجویانی که حجاب اجباری را رعایت نکنند از خدمات در مدرسهها، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی محروم خواهند شد.
همه اینها در شرایطی است که برخی مقامهای عالیرتبه ایران هم به دشواریها و «هزینه»های تحمیل پوشش موردنظر حکومت اسلامی اذعان کردهاند.
از جمله غلامحسین محسنی اژهای، رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی، که دو روز پیش گفته بود برخورد «انضباطی و کیفری» و «بگیر و ببند» در این زمینه باعث بالا رفتن هزینه میشود و نتیجه نخواهد داد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، سر باز زدن از حجاب اجباری را «حرام شرعی و حرام سیاسی» خوانده است.