همزمان با افزایش هشدارها درباره «قریبالوقوع» بودن تهاجم روسیه، رئیسجمهوری اوکراین شامگاه یکشنبه ۲۴ بهمن ضمن دعوت به «حفظ آرامش» گفت که هنوز شواهد قانع کنندهای در این زمینه ندیده است.ولودیمیر زلینسکی که از فلج شدن اقتصاد کشورش در بحبوحه تنشها نگران است، در روزهای اخیر بارها کوشیده تا هشدارهای مقامات آمریکایی در مورد «قریبالوقوع» بودن تهاجم نظامی مسکو را کماهمیت جلوه دهد.
این در حالی است که گزارشها نشان میدهد اوکراین از سه طرف در محاصره نیروهای روسیه است. در همین زمینه، ایالات متحده روز یکشنبه از افزایش «چشمگیر» شمار نیروهای روسیه در نزدیکی مرزهای اوکراین خبر داد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گزارش داد شمار نظامیان روسیه در نزدیکی مرزهای اوکراین از ۱۰۰ هزار نیرو در هفتههای گذشته، در حال حاضر به ۱۳۰ هزار نیرو افزایش یافته است.
این رسانه آمریکایی همچنین شامگاه یکشنبه از قول یک مقام آمریکایی گزارش داد ایالات متحده به اطلاعاتی دست یافته است که نشان میدهد روسیه روز چهارشنبه (۱۶ فوریه) را برای حمله در نظر گرفته است. این منبع آگاه اما نگفته است که این اطلاعات تا چه اندازه قطعی و قابل اتکا است.
در همین حال، جان کربی، سخنگوی پنتاگون، روز یکشنبه در واکنش به گزارشهای منتشر شده در مورد اینکه روسیه قصد دارد روز چهارشنبه به اوکراین حمله کند، گفت که قادر به تایید این گزارشها نیست.
سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز» تصریح کرد در «جایگاهی» نیست که بتواند این گزارشها را تایید کند.
او در عین حال افزود ایالات متحده بر این باور است که «یک اقدام نظامی بزرگ هر روز ممکن است» رخ دهد.
همزمان، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، روز یکشنبه به شبکه خبری سیانان گفت: «ما این فرصت را به روسیه نخواهیم داد که اوکراین یا جهان را غافلگیر کند».
گفتوگوی تلفنی روسای جمهوری آمریکا و اوکراین
در زمینه رایزنیها برای حل بحران اوکراین، کاخ سفید از گفتوگوی تلفنی جو بایدن با ولودیمیر زلینسکی، رئیسجمهوری اوکراین، در روز یکشنبه خبر داد.
در این مکالمه که مدت ۵۰ دقیقه به طول انجامید، رئیسجمهوری آمریکا بار دیگر وعدههای غرب در زمینه اعمال تحریمهای سختگیرانه اقتصادی علیه مسکو و تقویت ناتو، در صورت «هر گونه تجاوز احتمالی» روسیه به اوکراین را تکرار کرد.
بنابر اعلام کاخ سفید، آقای بایدن و همتای اوکراینی او بر پیشبرد «دیپلماسی» و «بازدارندگی» بهطور همزمان در این بحران اتفاق نظر داشتند.
کرملین اصرار دارد که استقرار نیروهای روسیه در نزدیکی مرزهای اوکراین، صرفا با هدف رزمایش و تمرینات نظامی انجام گرفته است.
تعلیق برخی پروازها به پایتخت اوکراین
برخی از شرکتهای هواپیمایی نیز در میانه هراس فزاینده از تهاجم «قریبالوقوع» روسیه، روز یکشنبه اعلام کردند که پروازهای خود را به اوکراین لغو کرده و یا مسیرهای پروازی خود را تغییر دادهاند.
شرکت هواپیمایی هلندی «کیالام» - زیرمجموعه ایرفرانس – روز یکشنبه از لغو کلیه پروازهای خود به اوکراین «تا اطلاع ثانوی» خبر داد. شرکت هواپیمایی لوفتهانزا آلمان نیز اعلام کرد که در حال بررسی تعلیق پروازهای خود به اوکراین است.
یک مقام بلندپایه اوکراین اما گفت که کییف هیچ فایدهای در بستن حریم هوایی خود در واکنش به افزایش نیروهای روسیه در مناطق مرزی نمیبیند.
پس از سرنگونی هواپیمای مسافربری مالزی در سال ۲۰۱۴ بر فراز منطقهای در شرق اوکراین که تحت کنترل شورشیان مورد حمایت روسیه بود، حساسیت هلند به خطر بالقوه در حریم هوایی اوکراین شدت گرفت.
در پی سرنگونی پرواز شماره ۱۷ شرکت هواپیمایی مالزی (اماچ۱۷) که از آمستردام عازم کوالالامپور بود، همه ۲۹۸ سرنشین هواپیما از جمله ۱۹۸ شهروند هلندی جان باختند.
بعد از چهار سال تحقیقات بینالمللی، نهایتا نتایج اعلام شده در ماه مه ۲۰۱۸ نشان داد که هواپیمای یاد شده با موشک ضدهوایی تیپ ۵۳ نیروهای نظامی روسیه سرنگون شده است.
مسکو این اتهام را رد کرده و میگوید موشکی اوکراینی یا یک هواپیمای جنگی دلیل سقوط هواپیمای مسافربری مالزی بوده است.
همزمان با اعلام خبر تعلیق برخی خدمات پروازی به اوکراین، خبرگزاری اینترفاکس گزارش داد که شرکتهای بیمه اوکراینی اطلاعیهای از سوی بیمهگران اتکایی دریافت کردهاند مبنی بر اینکه «خطوط هوایی در مورد خطرات جنگ، تحت پوشش نیستند».
میخائیلو پودولیاک، از مشاوران رئیس دفتر رئیسجمهوری اوکراین، به خبرگزاری رویترز گفت که تغییر برنامه شرکتهای حملونقل خصوصی، «ربطی به تصمیمات یا سیاستهای دولت ما ندارد».
دولت آمریکا پیشتر از شهروندان این کشور خواست که «فورا» خاک اوکراین را ترک کنند. گزارشها همچنین حاکی است که وزارت دفاع آمریکا نیروهای نظامی خود در اوکراین و کارمندان سفارت آمریکا در کییف را از این کشور خارج کرده است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز ۲۳ بهمن گفته بود خطر حمله نظامی روسیه به اوکراین تا اندازهای هست که تصمیم وزارت خارجه در خروج اکثریت کارکنان سفارت آمریکا در کییف را توجیه کند.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، نیز روز گذشته در گفتوگوی تلفنی یکساعته با همتای روسی خود تاکید کرد که پیامد هر گونه حمله نظامی روسیه به اوکراین، «رنج انسانی گسترده» خواهد بود.
رئیسجمهوری آمریکا در گفتوگو با ولادیمیر پوتین یادآور شد که ایالات متحده برای پایان دادن به بحران اوکراین به «دیپلماسی» متعهد است اما ضمنا «برای سناریوهای دیگر» آماده است.
آقای بایدن همچنین به همتای روس خود هشدار داد که حمله روسیه به اوکراین واکنش «قاطع و سریع» غرب را در پی خواهد داشت و به نزول جایگاه روسیه در جامعه جهانی منجر خواهد داشت.
رادیو فردا
اوکراین خواستار دیدار با روسیه ظرف ۴۸ ساعت آینده شد
اوکراین خواستار دیدار با روسیه و سایر کشورهای عضو ناتو و گفتگو درباره افزایش تنش در مرزهای خود شد.
دمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین میگوید روسیه درخواستهای رسمی این کشور را برای توضیح درباره بسیج نیروهایش نادیده گرفته است.
به گفته وزیر خارجه اوکراین، کیف در گام بعدی به روسیه ۴۸ ساعت فرصت میدهد تا در دیداری با این کشور درباره دلیل بسیج نیروهایش در نزدیکی مرز اوکراین شفافیت پیش بگیرد و توضیح دهد.
روسیه بیش از صدهزار نیروی نظامی در نزدیکی مرز اوکراین بسیج کرده اما میگوید قصدی برای حمله به این کشور ندارد.
آقای کولبا گفته است کیف روز جمعه از روسیه خواسته براساس مفاد سند وین، توافق امنیتی میان اعضای سازمان امنیت و همکاری اروپا، درباره این آرایش نظامی توضیح دهد.
به گفته وزیر خارجه اوکراین، اگر روسیه درباره جامعیت امنیت در سازمان امنیت و همکاری اروپا جدی است،باید تعهداتش را در قبال شفافیت نظامی انجام دهد تا تنش کاهش پیدا کند و امنیت برای همه تامین شود.
برخی کشورهای غربی هشدار دادهاند که روسیه برای حملهای قریبالوقوع به اوکراین آماده میشود. آمریکا میگوید این حمله احتمالا با بمباران هوایی آغاز میشود.
بیش از ده کشور از شهروندان خود خواستهاند اوکراین را ترک کنند و کارکنان سفارتخانههای خود را از کیف خارج کردهاند. شبکه خبری سیبیاس گزارش داده است که آمریکا برای تخلیه کامل کارکنان سفارتخانه خود در ۴۸ ساعت آینده حاضر میشود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین پیشتر از دامن زدن به هراس مردم انتقاد کرده بود و گفته بود هیچ سندی وجود ندارد که نشان بدهد روسیه در روزهای آینده قصد حمله به اوکراین را دارد.
روز یکشنبه، آقای زلنسکی نزدیک به یک ساعت، تلفنی با جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا صحبت کرد.
کاخ سفید میگوید آقای بایدن بر حمایت از اوکراین تاکید کرده و دو رهبر بر اهمیت ادامه پیگیری دیپلماسی و بازدارندگی توافق کردند.
در بیانیه دولت اوکراین درباره این گفتگوی تلفنی آمده است آقای زلنسکی از "حمایت تزلزلناپذیر" آمریکا از کشورش تشکر کرده و از آقای بایدن برای سفر به کیف دعوت کرد.
کاخ سفید در این زمینه اظهار نظری نکرده است.
گفتگوی تلفنی یک ساعته رهبر آمریکا با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه به نتیجه چندانی نرسید.
خبرنگاران در کیف میگویند وحشت هنوز در شهر گسترده نشده اما هشدارهای آمریکا و کشورهای دیگر نیز بیتاثیر نبوده است.
برخی شرکتهای هواپیمایی پروازهای خود به اوکراین را در دو روز گذشته لغو کردهاند اگرچه اوکراین گفته صدها میلیون دلار را به امنیت پرواز و بیمه هوایی اختصاص داده تا مسیرهای پرواز باز بمانند.
در ژوئیه سال ۲۰۱۴ یک هواپیمای مسافربری مالزی، زمانی که از آسمان شرق اوکراین تحت کنترل شورشیان مورد حمایت روسیه، عبور میکرد هدف قرار گرفت و ۲۹۸ مسافر آن کشته شدند.
پیشتر بن والاس، وزیر دفاع بریتانیا بحران اوکراین را با مماشات با آلمان نازی در آستانه جنگ جهانی دوم مقایسه کرد و به همین دلیل هدف انتقاد گسترده قرار گرفت.
آقای والاس به روزنامه ساندیتایمز گفت: "شاید ولادیمیر پوتین تانکهایش را خاموش کند و همهمان سر زندگیمان برویم اما در غرب، از سوی عدهای بوی مونیخ به مشام میرسد."
اشاره آقای والاس به توافق مونیخ است که به آلمان اجازه داد سرزمینهای تحت کنترل چکسلواکی را اشغال کند اما این امتیاز هم جلوی جنگ جهانی دوم را نگرفت.
سفیر اوکراین در بریتانیا در گفتگو با برنامه رادیوی بیبیسی گفت: "در حال حاضر وقت آن نیست که متحدانمان را در جهان آزرده کنیم و یادشان بیاوریم که این کار هم صلح را به دنبال نداشت بلکه برعکس، جنگ به همراه آورد."
همزمان تلاشهای دیپلماتیک از ابعاد دیگری ادامه دارد. اولاف شولز، صدراعظم آلمان قرار است روز دوشنبه در کیف با رئیس جمهوری اوکراین ملاقات کند و روز سهشنبه در مسکو به دیدار ولادیمیر پوتین برود.
آقای شولز که صدراعظمی آلمان را بعد از انگلا مرکل عهدهدار شده، هشدار داده است که اگر مسکو به اوکراین حمله کند با تبعات سنگین اقتصادی روبرو خواهد شد. موضعی که با کشورهای دیگر غربی و اعضای ناتو هماهنگ است.
اما مقامهای دولتی در برلین احتمال گشایش در پی دیدار دو رهبر در مسکو را کمرنگ جلوه دادهاند.
یکی از خواستههای اصلی روسیه این است که ناتو هرگز به اوکراین اجازه عضویت در این سازمان را ندهد.
ناتو و کشورهای غربی اصرار دارند که کشورهای مستقلی مانند اوکراین برای تصمیمگیری در این زمینه آزاد و مختارند.
روسیه تاکید دارد که بسیج نیروهایش در نزدیکی مرز اوکراین به خودش ارتباط دارد چون در سرزمینهای تحت تصرف خودش است.
روز یکشنبه یوری اوشاکوف، یک مقام ارشد سیاست خارجی هشدار آمریکا مبنی بر حمله قریبالوقوع به اوکراین را "اوج هیستری" خواند.
به بیبیسی