نگاهی گذرا به بند ۵ بیانیه ۱۲ ماده ای و تاکید بر امر «لاییسیته» بمثابه نیاز تاریخی جامعه ایران: یکی از اساسی‌ترین مشکلات تاریخی جامعه ایران، دولت ایدیولوژیک است که از دوران ساسانی تا امروز همچون بختک بر دوش ساکنان ایران سنگینی می کند!در این مورد مشخص در بند ۵ بیانیه ۱۲ ماده ای چنین می خوانیم:۵. «مذهب امر خصوصی افراد است و نباید در مقدرات و قوانین سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور دخالت و حضور داشته باشد»!
بی تردید پرداختن به امر لاییسسته از طرف تشکل های مدنی جامعه ایران، نشان از آن دارد که این بختک تاریخی، بدنبال تبعیض و سرکوب و فساد ۴۴ ساله حاکمیت مذهبی ایران و تجربۀ تلخ تبعیض و سرکوب و فساد باعث انزجار اجتماعی از دولت ایدیولوژیک، در سراسر ایران شده است!
اما متاسفانه دفع این بختک که هزاره را در ایران پشت سر گذاشته است، کار ساده‌ای نیست و بدون ایجاد یک نهضت اجتماعی و بازبینی دقیق وضع مشخص ایران و تجزیه و تحلیل تاریخی معضل و یافتن راه حل هایی روشن و مشخص برای برون رفت از این بن بست تاریخی در درانداختن دولتی مدرن، کاری ست کارستان و شایسته است از همین امروز آغاز شود.
برای روشنتر شدن معضل دولت ایدیولوژیک که روزی در پوشش پیروی از زرتشت و امروز با عبا و عمامه اسلام تبعیض را قانونی می کند و می زند و می کوبد و می کشد، بناگزیر باید عوامل اقتدار هر حاکمیت ایدیولوژیک را بشناسیم و برای دفع هر دولت ایدیولوژیک، روش های مناسب خاص خود جهت دفع بختک دولت ایدیولوژیک، بکار گیریم.
بدرک نویسنده بختک دولت مذهبی کنونی در ایران، بر نهادهای زیر استوار است:
- اوقاف و بنیادهای رنگارنگ، بمثابه منبع اقتصادی بختک حاکمیت مذهبی ایران
- حوزه های علمی و مساجد بمثابه سنگر اصلی تولید و تبلیغ و تغذیه نظری حاکمیت مذهبی ایران
- بسیج مستضعفان و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بمثابه ماشین سرکوب حاکمیت مذهبی ایران
برای برون رفت از شرایط موجود و زدودن بختک تاریخی دولت ایدیولوژیک و تشکیل دولت مدرن در ایران، بناچار از این زندان مثلثی باید برون رویم!
به باور نویسنده برای عبور از معضل تاریخی فوق، تجربه قرن گذشته جوامع اروپایی در تحقق جدایی دولت و دین و بویژه احترام و برسمیت شناختن ادیان، اگرچه شایسته است مورد توجه و درس آموزی قرار گیرد اما برای تعمیم لاییسیته تجربه شده در قرن گذشته برای امروز ایران، بروز و کافی نیستند. در مورد مشخص امروز ایران، نادیده گرفتن نفی و لزوم برچیدن هریک از اضلاع بختک مثلثی مورد بحث، به بقای این بختک یاری می رساند و بازسازی دو ضلع دیگر را، چه زودتر و یا دیرتر تجدید می نماید!
از این رو نویسنده با تایید و تاکید ماده ۵ بیانیه ۱۲ ماده ای که «مذهب امر خصوصی افراد است» بر این باور است که:
یکم: حوزه های غیر«علمی» انواع ادیان و مبلغان هرنوع خرافه غیرعلمی، بدون حصر و استثنائ تعطیل باید گردند!
دویم: مساجد و مقابر و دیگر مراکز تبلیغ و ترویج خرافه بدون استثناء، به کتابخانه و نمایشگاه و محل استراحت و موزه و گردشگاه و مراکز دیگر امور فرهنگی از جمله کنسرت ها و سمینارها تبدیل شوند!
سیم: تمامی اموال مربوط به اوقاف و اموال تحت مدیریت بنیادها، به مالکیت صاحبان اصلی آن، ساکنان ایران درآید و در اختیار جمهوری مدرن دموکراتیک و لاییک برآمده از اراده مردم قرار گیرد!
چهارم: نیروهای مسلح حاکمیت کنونی از جمله بسیج و سپاه منحل گردند، کنترل آبادی ها محلات در اختیار معتمدان منتخب ساکنان هر محل قرار گیرد و ارتش ایران بوسیله دولت برآمده از اراده اکثریت عظیم تولیدکنندگان، بازسازی شود.
پنجم: هرگونه ارتزاق از راه دین و خرافات؛ دعا نویسی و جن گیری و مخ شویی از کودکان و نوجوانان؛ بحکم قانون ممنوع و جرم تلقی گردد!
بی تردید تا زمانی که این نیازها و دیگر موارد لازم برای ایجاد دولت مدرن در ایران اجتماعی نشود و در وجدان اجتماعی ساکنان ایران جانگیرد، نیرویی زمینی برای تحقق و تضمین بازتولید دولت مدرن در ایران، بوجود نخواهد آمد.
از این رو نویسنده تاکید می کند که امر تحقق دولت مدرن در ایران امری تاریخی و حیاتی ست و شایسته است نیروهای آزادی‌خواه و برابری طلب از همین امروز، هر چه گسترده تر در دفاع و حمایت و تدقیق بند ۵ و دیگر بندهای بیانیه ۱۲ ماده ای حداقلی ده ها تشکل مدنی ایران کوشا شوند!
جواد قاسم آبادی
آموزگار تبعیدی
پاریس، اسپندماه ۱۴۰۱