چندین کشور اروپایی، از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان، تأکید کردند باید در هرگونه مذاکرات آینده درباره سرنوشت اوکراین حضور داشته باشند و تنها یک توافق عادلانه با تضمین‌های امنیتی می‌تواند صلحی پایدار را تضمین کند.
در بیانیه‌ای مشترک پس از نشست وزرای خارجه در پاریس، هفت کشور اروپایی و کمیسیون اروپا اعلام کردند:
“اهداف مشترک ما باید این باشد که اوکراین را در موقعیتی قوی قرار دهیم. اوکراین و اروپا باید بخشی از هرگونه مذاکرات باشند.”
این بیانیه همچنین تأکید کرده باید برای اوکراین تضمین‌های امنیتی قوی در نظر گرفته شود و صلحی عادلانه و پایدار در این کشور، شرط لازم برای امنیت پایدار ترانس‌آتلانتیک است. کشورهای اروپایی در ادامه افزودند منتظر گفت‌وگو با متحدان آمریکایی خود درباره مسیر پیش رو هستند.
این نشست پس از آن برگزار شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، گفت‌وگو کرده و هر دو طرف آماده‌اند تا فوراً مذاکراتی را برای پایان دادن به جنگ اوکراین آغاز کنند.
تحولات سریع اخیر نگرانی‌هایی را در اروپا ایجاد کرده است، چرا که به گزارش گاردین به نظر می‌رسد ترامپ و پوتین در حال مذاکره بر سر امنیت قاره اروپا هستند، بدون اینکه رهبران اروپایی در این گفت‌وگوها حضور داشته باشند. پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، قرار است روز پنجشنبه با ده‌ها وزیر دفاع ناتو در بروکسل دیدار کند. او روز چهارشنبه با گروه تماس دفاعی اوکراین در بروکسل دیدار کرد.
ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، در نشست وزرای خارجه از فرانسه، بریتانیا، آلمان، لهستان، ایتالیا، اسپانیا، اوکراین و کمیسیون اروپا گفت: “صلحی عادلانه و پایدار در اوکراین بدون مشارکت اروپاییان امکان‌پذیر نخواهد بود.”
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، و خوزه مانوئل آلبارس بوئنو، وزیر خارجه اسپانیا، هر دو در نشست تأکید کردند هیچ تصمیمی درباره اوکراین نباید “بدون اوکراین” گرفته شود و از کشورهای اتحادیه اروپا خواستند تا در این موضوع اتحاد خود را حفظ کنند.
بوئنو افزود: “ما برای اوکراین صلح می‌خواهیم، اما می‌خواهیم این جنگ ناعادلانه با صلحی عادلانه پایان یابد.”
رادوسلاو سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان، در این نشست گفت “ادامه همکاری با ایالات متحده” یکی از موضوعات مورد بحث بود. او افزود: “هیچ تضمینی بهتر از همکاری نزدیک ترانس‌آتلانتیک برای امنیت قاره ما وجود ندارد.”
زمانی که از کارولین لیویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، پرسیده شد که آیا کشورهای اروپایی در مذاکرات صلح شرکت خواهند داشت، او گفت: “در حال حاضر هیچ کشوری از اروپا که درگیر مذاکرات باشد، برای اعلام حضور ندارم.”
نشست پاریس، که هفته‌ها پیش برنامه‌ریزی شده بود، با هدف تدوین راهبرد دفاعی اتحادیه اروپا، تقویت اوکراین، برنامه‌ریزی برای مذاکرات صلح و چگونگی برخورد با دولت آمریکا در نشست امنیتی مونیخ در آخر هفته برگزار شد.
اما این نشست پس از اظهارات تند هگست درباره سیاست دولت ترامپ در قبال جنگ تقریباً سه ساله اوکراین و روسیه در بروکسل دچار تغییر مسیر شد.
هگست گفت بازگشت به مرزهای اوکراین قبل از ۲۰۱۴ غیرواقع‌بینانه است و آمریکا عضویت اوکراین در ناتو را بخشی از راه‌حل جنگ نمی‌بیند. او هشدار داد “دنبال کردن این هدف خیالی فقط جنگ را طولانی‌تر و رنج بیشتری ایجاد خواهد کرد.”
پس از این اظهارات، ترامپ با پوتین تماس گرفت و سپس اعلام کرد تیم‌های آن‌ها توافق کرده‌اند تا فوراً مذاکرات را آغاز کنند. دیپلمات‌های اروپایی گفتند از این تماس از پیش اطلاع نداشتند و از موضع صریح هگست شگفت‌زده شده‌اند.
هگست، پس از رد عضویت اوکراین در ناتو، گفت صلح باید توسط “نیروهای توانمند اروپایی و غیراروپایی” تضمین شود و تأکید کرد این نیروها از ایالات متحده نخواهند بود.
او همچنین افزود هرگونه نیروهای بریتانیایی یا اروپایی که در اوکراین مستقر شوند، بخشی از مأموریت ناتو نخواهند بود و تحت پوشش تضمین ماده ۵ این ائتلاف نخواهند بود، به این معنی که آن‌ها عملاً به کمک دولت‌های شرکت‌کننده وابسته خواهند بود.
جان هیلی، وزیر دفاع بریتانیا، گفت لندن پیام هگست را برای افزایش نقش کشورهای اروپایی شنیده است. او گفت: “ما این کار را انجام داده‌ایم و انجام خواهیم داد.” پس از دیدار دوجانبه با هگست، او اعلام کرد بریتانیا امسال ۴.۵ میلیارد پوند برای کمک‌های نظامی به اوکراین هزینه خواهد کرد.
اوایل این هفته، ولودیمیر زلنسکی به گاردین گفت اروپا بدون مشارکت ایالات متحده نمی‌تواند تضمین‌های امنیتی قابل اعتمادی به اوکراین ارائه دهد. او گفت: “تضمین‌های امنیتی بدون آمریکا واقعی نیستند.”
زلنسکی گفت یک نیروی بازدارنده چندملیتی که پس از آتش‌بس در اوکراین مستقر شود، باید بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار نیرو داشته باشد، هرچند که این تعداد بسیار کمتر از بیش از ۶۰۰ هزار نیروی روسی مستقر در سرزمین‌های اشغالی اوکراین خواهد بود.
یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: “اروپا در حال حاضر نمی‌تواند چنین نیرویی را فراهم کند. اما نمی‌توانیم آمریکا را مجبور کنیم که نیروهای خود را درگیر کند. بنابراین، باید این را بپذیریم و ببینیم که چه کارهایی از دستمان برمی‌آید.”
دیپلمات ارشد دیگری موضع آمریکا را که توسط هگست اعلام شد، “تسلیم زودهنگام” توصیف کرد و پرسید که اصلاً چه چیزی برای مذاکره باقی خواهد ماند. این مقام همچنین هشدار داد که آمادگی برای دادن امتیازات از سوی اوکراین، ممکن است روسیه را تشویق کند که در مذاکرات آینده خواسته‌های بیشتری مطرح کند.
او هشدار داد: «ما باید در مذاکرات صلح حضور داشته باشیم. در غیر این صورت، این صلح دوام نخواهد داشت.»
