(VALERY ILYIN) شرکتهای فراملی و معاملات تریلیون دلاری پشت این تحریکات و مرگ انسانها قرار دارند چند ساعت پس از حرکت ناوهای نیروی دریایی انگلیس به بهانۀ حمایت از اسرائیل به سمت شرق مدیترانه، جرقۀ شدیدی بین لندن خط ارتباطی واشینگتن - تل آویو روی داد. مسئله از آنجا شروع شد که رسانههای جمعی انگلیس اسرائیل را به تخریب بیمارستان الاهلی در نوار غزه متهم کردند.
این انگلسییها بودند که با صدای بلندتر و زودتر از دیگران به تبلیغ این موضوع شروع کردند. گاردین حتی نوشت که اسرائیل دومین حمله هوایی را به امدادگران در حال جستجوی زنان و کودکان گرفتار در زیر آوار بیمارستان انجام داد. تایمز در صفحه اول خود «نوزادان مثله شدۀ» از فلسطین را منتشر کرد که سعی میشد آنها را به عنوان اسرائیلی جا بزنند.
تیتر روزنامه تایمز انگلیس چنین است: «اسرائیل نوزادان مثله شده را نشان میدهد». این در واقع، عکس کودکان فلسطینی است که در نتیجۀ حملات هوایی اسرائیل در نوار غزه زخمی شدهاند.
اسرائیل به واشنگتن فشار آورد. در نتیجه، گفتگوی تلفنی رئیس ستاد مشترک پنتاگون و وزیر دفاع انگلیس لغو شد. تماس لندن با دفتر رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا به ابتکار طرف انگلیسی برای ساعت ۱:۰۰ برنامهریزی شده بود. اما، در ساعت ۰۰:۴۰ آمریکاییها بدون هیچ توضیحی تماس را لغو کردند. وزیر دفاع انگلیس در مورد وضعیت غزه و حمله به بیمارستان اظهار نظر کرد.
«اسرائیل در حال احتضار»: قبلاً چنین مسائلی در مطبوعات انگلیس غیرقابل تصور بود
تحلیلگران به شباهتهایی بین آنچه روی داد و آنچه انگلیس در سازماندهی در بوچا (اوکراین) کمک کرد، اشاره میکنند. در هر دو مورد، انفجار و اجساد بطور کامل طبیعی بودند. اما، زمانبندی و مقیاس کاملاً منطبق نشان میدهد که فردی با اختیارات و تواناییهای مناسب فعالانه در حوادث خاورمیانه همچون یک سال پیش در اوکراین مداخله کرده است.
مانند اوکراین، اتفاقی رخ داد که همه چیز را زیر و رو کرد. انگلیسیها مشغول ترویج تحریکات در بوچای اوکراینی بودند که با توافقات استانبول شکست خورد. اکنون توافقات عمان در بارۀ غزه بر اساس همین طرح لغو شده است.
درک اینکه لندن چرا به یک بوچای خاورمیانهای جدید نیاز دارد، دشوار نیست. حامیان برگزیت و گلوبال بریتانیا به اتحادیۀ اروپا به طور کلی و به دموکراتهای بایدن در آمریکا به ویژ ضربه زدند. در مورد خود اسرائیل، برنامهریزان حداقل به بازگشت به وضعیت موجود نیاز داشتند.
در رسانهها گزارش مبنی بر این منتشر شده که بیمارستان الاهلی با بمب هوایی امکا۸۴ آمریکایی با قابلیت نفوذ ۳۸ سانتیمتر فلز و ۳.۳ متر بتون مورد اصابت قرار گرفته است. ضربۀ یک محصول مجتمع نظامی-صنعتی آمریکا به بیمارستان فلسطینی که به کشته شدن بیش از ۷۰۰ نفر منجر شد، کل استراتژی دموکراتهای کاخ سفید را کاملاً در هم میشکند. در بحبوحۀ خشم عظیم جهان اسلام، تیم بایدن با عجله جلسات خود را با پادشاه اردن و رؤسای جمهور مصر و تشکیلات خودگردان فلسطین لغو کرد.
فشار درون حزب بر خود بایدن به شدت افزایش یافته است. جناح چپ «دموکراتها» شخص او را به شکست در توقف جنگ متهم کرد. برنی سندرز حمله به بیمارستان را «جنایتی غیرقابل تصور» خواند. در متن اختلال عملکرد کنگره و ضربه به بیمارستان، شکاف در واشنگتن حتی تقویت شد.
ضمن این، در سراسر خاورمیانه، معترضان به سفارتخانههای آمریکا و اسرائیل یورش میبرند و در خود آمریکا نیز معترضان ساختمان کنگره را اشغال میکنند. تظاهرکنندگان حامی فلسطین پرچمهای اسرائیل را به طور دسته جمعی در اطراف کاخ سفید در واشینگتن و در میدان تایمز نیویورک به آتش میکشند. وزارت امور خارجه به تخلیۀ سفارت آمریکا در لبنان، یکی از بزرگترین سفارتهای جهان مجبور میشود. مصر وعده داده است که قیمت ترانزیت نفت و گاز از طریق کانال سوئز را از ژانویه ۱۵ درصد افزایش دهد، که میتواند به افزایش تورم در اروپا و کل غرب - در بحبوحۀ زمستان - منجر شود.
مقامات دولت بایدن مجبور شدند قول بدهند که سؤالات سختی از نتانیاهو خواهند پرسید. انجام گفتگو با جهان عرب در شرایط کنونی برای ایالات متحده بسیار دشوار شده است. در خاورمیانه، ضعف واشینگتن را احساس میکند و فایدۀ چندانی در رسیدن به توافق جدی نمیبینند.
خود آمریکا در حرف به پیروزی اسرائیل اعتقاد دارد، اما در ۱۳ اکتبر (که توسط حماس به عنوان «روز جهانی جهاد» علیه یهودیان و اسرائیلیها در سراسر جهان اعلام شد)، به تخلیۀ همۀ شهروندان خود از اسرائیل شروع کرد. وزارت امور خارجه به کارمندان دولت آمریکا و خانوادههایشان اجازه داده است که اسرائیل را در میان یک «وضعیت امنیتی بیسابقه» ترک کنند.
ضربه ای که به اتحادیه اروپا وارد شد، اگر چه به اندازۀ آمریکا آشکار نیست، اما تاثیر آن بیشتر است.
به دلیل حملات حماس به حیفا، بزرگترین بندر اسرائیل، این مرکز حملونقل حداقل تا زمانی که موضوع رفع تهدیدات نظامی بنادر حل نشود، اصولا نمیتواند در هیچ پروژۀ حملونقل جهانی مشارکت کند. بدون حل این موضوع، اجرای پروژۀ بزرگ گذرگاه حملونقل هند-خاورمیانه- اتحادیۀ اروپا که توسط بایدن در اجلاس اخیر گروه ۲۰ اعلام شد، ممکن نیست.
و همچنین، پروژۀ دیگر مرتبط با اسرائیل و با مشارکت کلیدی سعودیها- ولیعهد محمد بن سلمان- «چشمانداز ۲۰۳۰» قابل اجرا نیست و بدون اسراییل قابل دوام نیست. زیرا، عنصر کلیدی آن پروژۀ نئوم است، که در میان کل پروژههای سعودی جذابترین برای سرمایهگذاری به حساب میآید، بخش مهمی از فنآوری پیشرفته است که بیشتر فنآوری آن توسط اسرائیل ارائه میشود. هر قدار علاقهمندی برخی از شیوخ عربستان سعودی، نخبگان اسرائیلی و قارۀ اروپا به این پروژهها بسیار زیاد است، قطر و انگلیس برعکس، به خنثی کردن این پروژهها علاقهمند خیلی هستند.
قطر و لندن در خفا به سعودیها ضربه میزنند، اسرائیلیها، اتحادیۀ اروپا و پروژههایی که آنها را بهم پیوند میدهد، به معنای واقعی کلمه در کنار همدیگر هستند. در همین حال، ضربۀ قدرتمند موازی دیگری از طریق دوحه به رقبای انگلیسی در کشورهای قارۀ اروپا وارد میشود. آنها به گاز قطر وابسته شدهاند و قطر نیز تهدید کرده که اگر بمباران نوار غزه متوقف نشود، گاز اروپاییها را قطع خواهد کرد.
دوحه تهدید کرد که در صورت حملۀ زمینی به نوار غزه، از بازار گاز اتحادیۀ اروپا خارج خواهد شد. تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر در نیمۀ اول اکتبر شخصاً اعلام کرد: اگر بمباران غزه متوقف نشود، گاز جهان را قطع خواهیم کرد.
در ۲۰ اکتبر، یعنی تنها چند روز بعد، قطر بلافاصله دو قرارداد بزرگ برای عرضۀ گاز طبیعی مایع به کشورهای اتحادیۀ اروپا در ۲۷ سال آینده منعقد کرد! در عین حال، این به اتحادیۀ اروپا اجازه میدهد تا حدود ۱۵ درصد از واردات گاز از روسیه را جایگزین کند. به بیان ساده، کشورهای اتحادیۀ اروپا دیگر قطر را به پیشفروش گاز برای مدت چند دهۀ آینده مجبور کردهاند!
در عین حال، بازار اروپا برای خود قطر بازار اصلی نیست. زیرا، عرضه اصلی آن به سمت آسیا میرود. بنابراین، قطریها و انگلیسیها که پشت سر آنها قرار دارند، میتوانند فشار زیادی بر آلمانیها و فرانسویها وارد کنند تا آنها مسئولیت هدایت اسرائیلیها به مسیر درست را بر عهده بگیرند. ضمن این، حماس که بودجۀ آن تقریباً به طور کامل به سنگرهای دوحه وابسته است، از یک وضعیت به ظاهر ناامیدکننده خارج میشود. نگرانی قطریها در مورد سرمایهگذاری هایشان کاملاً قابل درک است.
سعودیها مذاکرات برای عادی روابط با اسرائیل را به حالت تعلیق درآوردهاند، پروژههای آنها نیز تا روشن شدن امکان از میان برداشتن تهدید خارجی متوقف شده است.
نتیجه چیست؟ از یک سو، یک گروه تروریستی محلی، از سوی دیگر، پروژههای عظیم به ارزش معادل تریلیونها دلار. آیا لازم است بگوئیم کسانی که میخواهند این پروژه ها را لغو کنند، از کدام منابع فکری تغذیه میکنند؟
تیمهای بایدن، نتانیاهو، ماکرون و شولز به جای پاسخ کافی، فقط میتوانند ضربه بزنید.
مکثی که در سایۀ «گاز بوچا» حاصل شد، حالا به این واقعیت منجر شده است که عملیات اسرائیل علیه غزه هر چند نتایج سریع را نوید نمیداد، اکنون طولانیتر و خونینتر شدن را نوید میدهد.
مأخوذ از: بنیاد فرهنگ راهبردی
https://eb1384.wordpress.com/2023/10/24/
۲ آبان-عقرب ۱۴۰۲
در راه تحول بزرگ
روسیه و چین با استفاده از روشهای اقتصادی، از تکه تکه شدن جهان جلوگیری میکنند
یوری تاواروفسکی (YURI TAVROVSKY)
ا. م. شیری: روسیه به همراه چین باز دیگر با گشایش راه جدید توسعه در پیش پای بشر، مانند اکتبر سال ۱۹۱۷ و سال ۱۹۴۹ بزودی جهان را انگشت به دهان خواهند گذاشت.
بیش از شش ماه پیش، در پایان گفتوگوهای هشت ساعته در کرملین، رئیسجمهور پوتین و رئیسجمهور شی جینپینگ بر سر اینکه «تغییرات بزرگی در جهان در حال وقوع است، که نظیر آن در ۱۰۰ سال گذشته دیده نشده و ما این تغییرات را هدایت میکنیم»، توافق کردند. بلافاصله پس از این، مذاکرات فشرده میان سران دولت، مقامات امنیتی، نمایندگان مجلس و بازرگانان آغاز شد. حجم تجارت رشد تصاعدی کرد و پرداختها به روبل و یوان شروع شد. معلوم شد که مشارکت استراتژیک کشورهای ما وارد مرحلۀ جدیدی شده است.
چنین تعامل چند وجهی برای روسیه و چین در شرایط تلخ جنگ سرد که غرب آغاز کرده و رو به حاد شدن است، حیاتی است. کارشناسان کنگرۀ آمریکا لزوم جنگ همزمان علیه مسکو و پکن را توجیه میکنند. رئیس جمهور بایدن از توانایی آمریکا برای جنگ در دو جبهه سخن به میان آورد. شرارههای درگیری در نوار غزه میتواند آتش جنگ منطقهای و حتی جهانی را شعلهور سازد. جنگ برادرکشی در اوکراین ادامه دارد و همین سناریو برای تایوان نیز آماده میشود.
در متن این، رئیس جمهور پوتین از ۱۷ تا ۱۸ اکتبر به پکن سفر کرد. بر خلاف انتظار برخی کارشناسان، روسیه این بار نیز به طرح «کمربند و جاده» نپیوست. روسیه ساختار یکپارچهسازی خاص خود را دارد: اتحادیۀ اقتصادی آورآسیا. مسکو و پکن ضرورتی برای ادغام ساختارها احساس نمیکنند و با توسعۀ موازی آنها کاملا موافق هستند. با وجود این، مسکو تاریخچۀ روابط با کشورهای اتحادیۀ اقتصادی آوراسیا به عنوان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی و تلاشها برای جلوگیری از قطع روابط اقتصادی و بشردوستانه در «فضای پسا شوروی» را مبنا قرار میدهد. همچنین، لازم است تواناییهای مالی واقعی روسیه نیز مورد توجه قرار گیرد. با این حال، درخشش ساعتها و سمت حرکت به روسیه و چین اجازه میدهد بیش از آن که رقابت کنند، تلاشهای خود را از طریق یکپارچهسازی فرآیندهای اقتصادی ادغام نمایند.
هدف ابتکار امپراتوری آسمانی عبارت از ایجاد فرصتهای جدید برای گسترش ظرفیتهای اقتصادی رو به رشد چین و ایجاد زنجیرههای تجاری و حملونقل جدید است. شایان ذکر است که ابتکار چین به سرعت به نیروی جذابی تبدیل شد. چینیها برای پروژههای کم درآمد در کشورهای فقیر و بسیار فقیر وامهای کمبهره اعطا میکنند. وجوه اغلب بدون وثیقه و همیشه بدون پیششرط سیاسی تخصیص مییابد. درست است، که همۀ وامگیرندگان حتی قادر یا مایل به پرداخت وامهای سبک نبودند - در بسیاری از نقاط جهان خاطرات سخاوت روح اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی در ازای وعدههای «ساخت سوسیالیسم» یا سخاوت آمریکا به ازای وعده «مبارزه با کمونیسم» زنده است.
سوء تفاهم پیشآمده برطرف شد و با مجمع فعلی، یک کمربند و یک جاده به یکی از ساختارهای اصلی اقتصادی جهان تبدیل گردید. سه چهارم کشورهای جهان به این یا آن شکل به این پروژه پایبند هستند. بر اساس «کتاب سفید چینی» که چند هفته پیش منتشر شد، این ابتکار یک تریلیون دلار سرمایهگذاری، ۴۲۰ هزار شغل ایجاد کرده و ۴۰ میلیون نفر را از فقر نجات داده است.
از زمان برگزاری دومین مجمع یک کمربند و یک جاده در سال ۲۰۱۹، تغییرات عمدۀ جهانی و منطقهای رخ داده است. اقتصاد اکثر کشورها رو به تنزل است و بیماری همهگیر زنجیرههای تجاری سنتی را در هم شکسته، تحریمها و ضدتحریمها اعمال میشود. ساختار خود چین که «سوسیالیسم با ویژگیهای چینی» نامیده میشود، در طول همهگیری، انعطافپذیری شگفتانگیزی از خود نشان داد و پس از پایان آن به خوبی رشد میکند. اما بعید است که امکان بازگشت به سرعت قبلی توسعه و فرصتهای خیریه وجود داشته باشد. به همین دلیل بود که از شی جینپینگ ایدهها و پیشنهادات جدید در مجمع انتظار میرفت.
گزارش واقعاً حاوی نکات جدید زیادی بود.
تأمین بودجۀ ۴۷.۸ میلیارد دلاری از دو بانک بزرگ توسعۀ چین تأیید شد. ۱۰ میلیارد سرمایه به بنیاد «راه ابریشم» اضافه خواهد شد. بمنظور تسریع گردش اسناد و پول، دبیرخانه دائمی تشکیل میشود. گذرگاه تدارکاتی از طریق اروپا به آسیا در اولویت قرار گرفته است. ایجاد «منطقۀ تجارت الکترونیک جاده ابریشم» با تعداد زیادی موافقتنامۀ مربوط به تجارت آزاد و سرمایهگذاری در دست انجام است. انگیزههای توسعۀ محیط زیست در حال تقویت است. چین به تحقیقات علمی عمومی و توسعۀ هوش مصنوعی متعهد است. تبادلات فرهنگی و ارتباطات بشردوستانه بین کشورهای کمربند و جاده، از جمله، تشکیل اتحادیۀ گردشگری در حال گسترش است.
کارشناسان با اظهار نظر در مورد سخنرانی رهبر چین، توجه خود را روی تغییر از کمّیت به کیفیت متمرکز کردند. رهبر چین از شرکای چین دعوت میکند تا جدیدترین فناوریهای دیجیتال، هوش مصنوعی و «توسعه سبز» را مشترکاً ایجاد نموده و به اجرا بگذارند.
میهمان اصلی این مجمع بلافاصله پس از میزبان، در مورد طرحهای توسعۀ روسیه و ارتباط آن با کشورهای کمربند و جاده سخنرانی کرد. رئیس جمهور پوتین سخنان خود را با اشاره به گذرگاه بازرگانی و حملونقل بینالمللی «شمال-جنوب» که هم اکنون در بخش اروپایی روسیه ساخته شده است، آغاز کرد. گذرگاه دیگری در جهت شمال به جنوب از اورال و سیبری عبور خواهد کرد. این امر مستلزم نوسازی بخش مرکزی راه آهن سراسری سیبری است. ساخت راه آهن عرض شمالی، دسترسی به بنادر اقیانوس منجمد شمالی و شبهجزیرۀ یامال را بهبود میبخشد. راهآهن جدید سیبری شمالی به راهآهن سراسری سیبری و خط اصلی بایکال آمور متصل میشود. احداث خطوط راه آهن از سیبری مرکزی به سمت چین، مغولستان و بنادر اقیانوس هند و اقیانوس آرام در حال انجام است. ساخت گذرگاه حملونقل دیگری از قطب شمال به جنوب برنامهریزی شده است. خط راه آهن از بام به یاکوتیا (یاقوتستان) خواهد رفت، بر روی رودهای لنا و آمور پلها ساخته خواهد شد.
نوسازی بزرگراهها و ایجاد بنادر عمیق دریایی در بخش شرقی مسیر دریای شمال از جمله برنامههای فوری هستند. رئیس جمهور از شرکای خارجی دعوت کرد تا در توسعۀ این گذرگاه حملونقل منحصربفرد شرکت کنند. تا همین اواخر، مسکو به چنین پیشنهاداتی، از جمله به پیشنهادهای پکن، محتاطانه نگاه میکرد.
اگر اجرای کمربند و جاده و اتحادیۀ اقتصادی آورآسیا در مسیرهای موازی پیش برود، یعنی روابط دوجانبۀ بین مسکو و پکن وارد فاز «هماهنگی اقتصادی» شده است. این امر با ورود چهرههای کلیدی دولتی و بازرگانی به پکن از جمله، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه، الکساندر نواک و دیمیتری چرنیشنکو معاونان نخست وزیر، وزیران وزارتخانههای دارایی، توسعه اقتصادی، توسعه شرق، رئیس بانک مرکزی و سایر بخشها تأئید شد. در میان نمایندگان بخش تجاری، الکسی میلر، ایگور سچین، گرمان گرف و آندری کوستین، به ترتیب رؤسای گازپروم، روسنفت، بانک پسانداز، بانک ویتیبی و همچنین لئونید میکلسون، گنادی تیمچنکو و بسیاری دیگر حضور داشتند. آنها «اجلاس» خود را با رهبران ارشد ذیربط چین برگزار نمودند و بیانات مهمی ایراد کردند. در عین حال، سیلوانوف، وزیر دارایی اعلام کرد که در حال حاضر ۹۰ درصد پرداختهای بین چین و روسیه با یوان و روبل انجام میشود. الکسی میلر، رئیس گازپروم، خاطرنشان کرد که عرضه از طریق خط لوله به چین میتواند به همان حجمی برسد که به اروپای غربی صادر میکردیم.
خبر مهم دیگر این بود که رئیس جمهور پوتین اعلام کرد که انتظار میرود میخائیل میشوستین و لی کیانگ نخست وزیران روسیه و چین در آیندۀ نزدیک یک طرح همکاری اقتصادی را که در جلسۀ اخیر تصمیم گرفته شد در کرملین تدوین شود، امضا کنند: «در توافقات ماه مارس، هشت نکته وجود داشت. در بیشکک، نخست وزیران باید این نکات را به تفصیل توضیح دهند و برنامۀ تعامل ما تا سال ۲۰۳۰ را امضا کنند».
رئیس جمهور تأکید کرد که این طرح به سرعت، «توسط هر دو طرف بدون هیچ گونه تردید و تأخیر اداری» تدوین شد. اعلامیه دیگری حاکی از این منتشر شد، که تجارت دوجانبه زودتر از موعد به ۲۰۰ میلیارد دلار رسید.
رئیس جمهور پوتین و رئیس جمهور شی جینپینگ برای چهل و دومین بار در یک دهه گفتگو که در مارس ۲۰۱۳ آغاز شد، با هم ملاقات کردند. دیدارها و مذاکرات آنها تقویت مشارکت استراتژیک عصر جدید را که در حال تبدیل شدن به ساختار اصلی حمایتگر در دنیای معاصر است، ممکن ساخت.
و این امر، جامعه جهانی را از تقسیم شدن به گروههای متخاصم که بر اساس «قوانین» سلطهجویی و استثمار عمل میکند، باز میدارد. در مسیر صلح و رفاه، تغییرات بزرگی در انتظار ماست.
مأخوذ از: بنیاد فرهنگ راهبردی
https://eb1384.wordpress.com/2023/10/25/
۳ آبان-عقرب ۱۴۰۲