همزمان با اولین حمله اوکراین به خاک روسیه با موشکهای دوربرد آمریکا، خبرگزاری رویترز در یک گزارش اختصاصی به وضعیت جبهه های جنگ، میزان آمادگی مسکو و کی یف برای گفتگوی صلح و تاثیر تصمیم بایدن به صدور مجوز استفاده از سامانه موشکی تاکتیکی (ATACMS) بر واکنش روسیه پرداخت.
رویترز نوشت: پنج منبع آگاه به رویترز گفتند که ولادیمیر پوتین آماده گفتوگو درباره توافق آتشبس اوکراین با دونالد ترامپ است، اما هرگونه امتیاز بزرگ ارضی را رد میکند و اصرار دارد که کییف از جاهطلبیهای خود برای پیوستن به ناتو چشمپوشی کند.
ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، که وعده داده است به سرعت به درگیری پایان دهد، در زمان برتری روسیه به کاخ سفید باز می گردد.
مسکو در حال حاضر بخشهایی از اوکراین به اندازه ایالت ویرجینیا در آمریکا را تحت کنترل دارد و با سریعترین سرعت از روزهای اولیه جنگ در سال ۲۰۲۲ پیشروی میکند.
در اولین گزارش تفصیلی از آنچه «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در هر معامله احتمالی با میانجیگری «دونالد ترامپ» رئیسجمهور منتخب آمریکا میپذیرد، پنج مقام فعلی و سابق روسیه گفتند که کرملین به طور کلی میتواند با توقف درگیری در خط مقدم موافقت کند. به گفته سه نفر از افرادی که خواستند نامشان فاش نشود، ممکن است در مورد تقسیم دقیق چهار منطقه شرقی دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون، جایی برای مذاکره وجود داشته باشد. مسکو می گوید این چهار منطقه کاملاً بخشی از روسیه است که توسط چتر هستهای این کشور دفاع میشود.
دو تن از مقامات گفتند که روسیه ممکن است آماده عقبنشینی از بخشهای نسبتا کوچکی باشد که در مناطق خارکیف و میکولایف در شمال و جنوب اوکراین در اختیار دارد. پوتین در این ماه گفت که هرگونه توافق آتشبس باید منعکسکننده «واقعیت» در میدان باشد، اما آتشبس کوتاهمدت که تنها به غرب اجازه میدهد اوکراین را دوباره مسلح کند، نمیپذیرد.
پوتین در ۷ نوامبر به گروه گفتوگوی والدای گفت: «اگر بیطرفی وجود نداشته باشد، تصور وجود روابط حسن همجواری بین روسیه و اوکراین دشوار است. چرا؟ زیرا این بدان معناست که اوکراین دائما بهعنوان ابزاری در دستان نادرست و به ضرر منافع فدراسیون روسیه استفاده خواهد شد.»
دو تن از این منابع گفتند که تصمیم «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا برای اجازه دادن به اوکراین برای شلیک موشکهای آمریکایی دوربرد اتکمز به عمق روسیه، میتواند هرگونه حل و فصل را پیچیده و به تعویق بیندازد و تقاضاهای مسکو را سختتر کند. به گفته مسکو که این اقدام را تشدید تنش جدی توصیف کرده، کییف برای اولین بار از این موشکها برای حمله به خاک روسیه استفاده کرده است.
«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین، ساعاتی قبل از گزارش روسها درباره حملات اتکمز، به رویترز گفت: «پوتین قبلا گفته است که توقف درگیری به هیچ وجه کارساز نخواهد بود و مجوز موشکی یک تشدید وضعیت بسیار خطرناک از سوی ایالات متحده است.»
وزارت خارجه اوکراین بلافاصله به درخواست اظهارنظر درباره این خبر پاسخ نداد.
«استیون چوآنگ» مدیر ارتباطات ترامپ به رویترز گفت: «او تنها کسی است که میتواند هر دو طرف را به منظور مذاکره صلح گرد هم آورد و برای پایان دادن به جنگ و توقف کشتار تلاش کند.»
ترامپ گفته است که در تلاشهایش برای دستیابی به یک توافق صلح مستقیما با پوتین صحبت خواهد کرد، اگرچه جزئیاتی درباره نحوه آشتی طرفهای درگیر ارائه نکرده است.
هر دو طرف نشانه کمی از عقبنشینی نشان میدهند. رئیسجمهور اوکراین گفته است که کشورش تا زمانی که آخرین سرباز روسی را از خاک خود بیرون نکند، آرام نخواهد گرفت؛ آن هم بر اساس مرزهایی که پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ به دست آورد. با این حال ژنرالهای ارشد آمریکایی علنا گفتهاند که این خواسته بسیار جاهطلبانه است.
در ۱۴ ژوئن، پوتین شرایط آغازین خود را برای پایان فوری جنگ اعلام کرد و گفت اوکراین باید جاهطلبیهای خود در ناتو را کنار بگذارد و تمام نیروهای خود از کل قلمرو چهار منطقه مورد ادعای خود را که عمدتا تحت کنترل روسیه است، خارج کند.
به گفته پنج مقام فعلی و سابق، در حالی که روسیه پیوستن اوکراین به ناتو یا حضور نیروهای ناتو در خاک اوکراین را تحمل نخواهد کرد، این کشور برای بحث در مورد تضمینهای امنیتی برای کییف آماده است.
به گفته آنها، سایر امتیازات اوکراینی که کرملین میتواند برای آن فشار بیاورد، شامل موافقت کییف با محدود کردن تعداد نیروهای مسلح خود و تعهد به عدم محدودیت استفاده از زبان روسی در سرزمینهای اوکراین است.
دیمیتری سیمز، که در سال ۱۹۷۳ از اتحاد جماهیر شوروی به ایالات متحده مهاجرت کرد و یکی از متخصصان روسیه در ارتباط با آمریکا است، گفت که یک توافق آتش بس می تواند نسبتاً سریع برای پایان دادن به جنگ که منجر به کشته شدن صدها هزار سرباز شده است، منعقد شود.
وی افزود، اما یک توافق گسترده تر و پایدار که نگرانی های امنیتی اوکراین و روسیه را نیز مورد توجه قرار دهد، بسیار چالش برانگیز خواهد بود.
به نظر من، دستیابی به یک معامله بزرگ بسیار دشوار خواهد بود زیرا مواضع دو طرف بسیار از هم فاصله دارند.»
"حقیقت سخت: روسیه برنده است"
روسیه ۱۸ درصد از اوکراین شامل تمام کریمه، ۸۰ درصد از دونباس – مناطق دونتسک و لوهانسک – و بیش از ۷۰ درصد از مناطق زاپوریژیا و خرسون را کنترل می کند. همچنین کمتر از ۳ درصد از منطقه خارکف و بخش کوچکی از میکولایف را در اختیار دارد.
روسیه در مجموع بیش از ۱۱۰۰۰۰ کیلومتر مربع از خاک اوکراین دارد. اوکراین فقط حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع از منطقه کورسک روسیه را در اختیار دارد.
پوتین میتواند در داخل کشور، توافق آتشبسی را به مردم به نشانه تحقق هدف مسکو نشان دهد که بر اساس آن روسیه بیشتر قلمرو دونتسک، لوهانسک، زاپوریژژیا و خرسون را به عنوان یک پیروزی تضمین میکند که دفاع روسی زبانان در شرق اوکراین را تضمین میکند و از پل زمینی به کریمه محافظت میکند.
همه مقاماتی که با رویترز صحبت کردند گفتند که آینده کریمه قابل بحث و مذاکره نیست.
یکی از این مقامات، یک منبع ارشد با اطلاع از مذاکرات در سطح رهبری کرملین، گفت که غرب باید “حقیقت سخت” را بپذیرد که تمام حمایت هایی که از اوکراین ارائه کرده نمی تواند مانع از پیروزی روسیه در جنگ شود.
دو منبع روسی در پاسخ به این سوال که آتشبس احتمالی چگونه به نظر میرسد، به پیشنویس توافقی اشاره کردند که تقریباً در آوریل ۲۰۲۲ پس از مذاکرات در استانبول تصویب شد و پوتین در انظار عمومی از آن به عنوان مبنای احتمالی برای توافق یاد کرد.
بر اساس این پیش نویس، برگه جدیدی که رویترز مشاهده کرده است، اوکراین باید با بی طرفی دائمی در ازای تضمین های امنیتی بین المللی از سوی پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد: بریتانیا، چین، فرانسه، روسیه و ایالات متحده موافقت کند.
یکی از مقامات روسی گفت تا زمانی که تضمین های امنیتی دریافت نشود، توافقی حاصل نخواهد شد و افزود: سوال این است که چگونه می توان از توافقی که روزی غرب را درگیر رویارویی مستقیم احتمالی با روسیه می کند اجتناب کرد.
بر اساس آخرین نظرسنجیهای گالوپ در اوکراین که در ماههای اوت و اکتبر ۲۰۲۴ انجام شد، بهطور متوسط ۵۲ درصد از اوکراینیها میخواهند کشورشان هرچه سریعتر برای پایان دادن به جنگ مذاکره کند. در مقابل، تنها ۳۸ درصد از آنان معتقدند که اوکراین باید تا پیروزی کامل، به جنگ ادامه دهد.