خدامراد فولادی: نقش ِ حواس ِ پنجگانه درشناخت ِ علمی عقلانی ِ انسان

از این رو، حواس ِ پنجگانه در تمام ِ جانداران نقش ِ اصلی و اساسی در ایجاد ِ ارتباط با طبیعت ِ پیرامون و آگاهی و شناخت از آن، و در انسان به خصوص درآگاهی و شناخت ِ علمی عقلانی ازجهان دارد ، که خودویژه ی انسان ِ کارورز ِ اندیشه ورز و موضوع ِ این نوشتار است.
حواس ِ پنجگانه یک وحدت ِ مادی سیستمی ِ همبسته ی فردی واجتماعی است. به این معنا که درک و بر داشت ِ حسی ِ انسان ها از جهان ِ پیرامون هم اعتبار ِ فردی – درجزییت اش- دارد وهم اعتبار ِ اجتماعی در کلییت اش.( در اینجاست که « منی که ماست، و مایی که من است» ِ هگل به طور ِ نمونه وار اعتبار ِ عام ِ تاریخی می یابد). ازاین رو،تمام ِ دریافت های حسی- تجربی ِ من ازجهان ِپیرامون( طبیعت ِ جاندار و بی جان وجامعه ی انسانی) همان است که با حواس ِ دیگر انسان های دارای پنج حس ِ سالم ِ بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و بساوایی که در اندام های مادی ِ چشم، گوش، بینی، زبان و پوست تمرکز یافته اند نیز دریافت و تایید می شوند.( این درک وبرداشت ِ حسی ِ مشترک ِ یگانه ومعتبر است که چارچوب ِ مونیسم ِ ماتریالیستی را به شکل ِ ساده وابتدایی اما کنکرت می سازد. درک وبرداشت ِ ساده ای که به مغز انتقال یافته و در آنجا به ترتیبی که خواهم گفت به ماتریالیسم ِ دیالکتیکی و شناخت ِ علمی عقلانیی از وحدت ِ همبسته ی جهان ِ واقعن و حقیقتن موجود تبدیل خواهدشد.).
یافته های حواس درمغزیعنی عالی ترین اندام ِ مادی تکامل یافته به ویژه درانسان، تجزیه و تحلیل و جمع بندی و دسته بندی می شوند تا انسان بتواند رابطه خود با طبیعت ِ بی جان و جاندار و نوع ِ خود را تنظیم وبراساس ِآن به زنده گی و بقای فردی ونوعی اش ادامه دهد.
انسان، یک برتری ِ خودویژه بردیگر جانداران دارد که آن را در نتیجه ی کار و ابزارسازی و اندیشه ورزی ِ حاصل ازآن کسب نموده وآن شناخت ِ علمی عقلانی یی است که صرفن محصول ِ یافته های حواس ِ پنجگانه و به ویژه چشم یعنی اندام ِ بینایی است. چرا که اگر چشم نبود شناخت ِ علمی عقلانی هم نبود. تصور کنید انسانی راکه از مادر نابینازاده می شود.آیا او می تواند هیچ درکی حتا ساده ترین درک و فهمی از جهان داشته باشد؟ هرگز. چگونه می توان تصور نمود یا پذیرفت که انسانی نابینا زاده شود و از چیزها و پدیده هایی که هرگز ندیده درک و تصور ِ درست یا حتا نادرست داشته باشد؟ نابینای مادرزاد نه می تواند ببیند و نه بخواند. یعنی مغز ِ او تجربه ی عملی ِ علم آموزی و علم اندوزی و تجزیه و تحلیل ِ عقلانی و منطقی از هیچ آموزه ای ندارد و آنچه هم از دیگران شنیده فقط شفاهی و شنیدنی است ونه این که به چشم دیده وحس کرده وبه مغزوحافظه برای ارزیابی وتجزیه وتحلیل ِ آنچه دیده است سپرده تا سپس آن ادراک ِ حسی را درکارگاه ِ مغز تبدیل به شناخت ِ علمی عقلانی نماید. شما هرچه می خواهید به شخص ِ نابینا سنگ و درخت و ستاره و ماهواره وقیافه ی خودتان را ازسرتاپا توضیح دهید آیا او بدون ِ دیدن ِ مستقیم باچشم ِ خودش منظورتان را خواهد فهمید؟ امتحان کنید. آیا در تاریخ هیچ نابینای مادرزادی دانشمند یا فیلسوف و نظریه پرداز بوده است؟( امیدوارم از این سخنان که صرفن جنبه ی استدلالی برای اثبات ِ یک نظر یه ی علمی-تئوریک داردتعبیروتفسیر ِنادرست ِ تحقیر یااهانت به نابینایان نشود.).
به طور ِ نظری و اثباتی، تشخیص ِ همانستی ِ پیشین از ناهمانستی ِ کنونی یا بودن و شدن ِ یک چیز یا پدیده ی مادی ِ مشخص و اثبات ِ این دگرگونی ِ فرارفتی جز با مطالعه ی تطبیقی ِ گذشته و حال ِ اسناد ومدارک ِ موجود ِآن چیزیا پدیده ی شناسنامه دار و تاریخ مند امکان پذیر نیست. اهمییت ِ خود ویژه ی چشم در همین مطالعه یا خوانش ِ دیداری نوشتاری است. چراکه اگرچشم نبود، صرف ِ شنیدن ِ نقل ِ قول از دیگران قادر به ایجاد ِ شناخت ِ علمی عقلانی ازآن موضوع ِمشخص درمغزو ذهن ِ منفعل نیست. به این دلیل که شخص ِ نابینا نه در پراتیک ِ عینی ِ دگرگون سازی ِ موضوع ِ عمل و اندیشه مشارکت داشته و نه در فرایند ِ ایجاد ِ شناخت ِ آن. اهمییت ِ خودویژه ی چشم، در دیدن و بازتاب دادن ِ دیده ها چه بینشی چه خوانشی به مغز است. مغز ِ آموزش دیده موضوع ِ گزارش و بازتاب ِ حسی – دیداری را درکارگاه ِعلمی عقلانی ِ حاصل از تجربه وآموزه های چندین هزارساله ی نوعی وچندین ساله ی فردی اش تجزیه و تحلیل و پردازش می کند و آن راتبدیل به شناخت ِعام وخاص- یابه عکس- ازجهان وجامعه ی پیرامون می کند وبه آرشیو ِ دانش ِ علمی عقلانی ِ بشریت می سپارد. یعنی هم به دانش ِ خود( من ِ فردی) وهم به دانش ِ خود ِنوعی( مای اجتماعی ) می افزاید.
دیگراندام های حسی نیزهیچکاره نیستند. بلکه هم در بقای جانداران و ازجمله انسان نقش ِ حیاتی دارند و هم از این رو، در خدمت ِ علم آموزی و علم اندوزی ودرنتیجه تعمیم واشاعه ی این آموزه ها هستند. مغز کانون ِ جمع بست ِ این دریافت های به ظاهر منفرد از جهان ِ پیرامون و نظم دادن و وحدت ِ ارگانیک ِ علمی عقلانی بخشیدن به آنهاست. از اینجا به بعد و پس از جمع بندی ِ علمی عقلانی از دریافت های حسی درمغزاست که شناخت به طور ِ عام و شناخت ِ علمی عقلانی از چیزها و پدیده های متنوع ِ مادی ایجاد می شود که همه ازهمان دریافت ها و برداشت های حسی سرچشمه می گیرند. شناختی که درعین ِ حال به مفهوم ِ گذار از « من» ِ فردی به « ما»ی اجتماعی وتاریخی ، یعنی گسست ِ تدریجی اما زمان بر از ناشناخت گرایی و پیوست ِ تکاملی و فرارفتی ِ جهشی به شناخت ِ علمی عقلانی است.
آیا حس ِ ششم وجود دارد؟
آنچه تا به اینجا نوشته شد در واقع یک درک و جمع بندی و نتیجه گیری ِ ماتریالیستی از داده های حسی است که حاصل ِ جمع بندی از یافته های علمی و عقلانییت ِ نظری، یعنی جمع بست ِ قوانین ِ عام و یا خاص ِ حاکم بر پدیده های واقعن و حقیقتن موجود ِ مادی است که از طریق ِ حواس ِ پنجگانه دریافت و به مغز ارسال شده و تجزیه و تحلیل ِ عقلانی می شوند.نتیجه گیری از این داده ها و تجزیه و تحلیل ِ نتیجه گیرانه از آن ها در صورتی اعتبار ِ علمی عقلانی دارد که عقلانییت با علمییت همسو و همراستا باشند. یعنی خود ِ عقلانییت آموزش دیده از علمییت باشد و درچارچوب ِآن ببیند و بررسی و تجزیه و تحلیل نماید، نه آن که علم یک چیز بگوید و عقل ومنطق چیز ِدیگر برداشت نماید که در مغایرت کامل باعلم وعلمییت باشد. یعنی کاری که ایده آلیست های مذهبی و فلسفی می کنند. به این دلیل، در اغلب ِ موارد آموزه های علمی با برداشت های عقلی منطقی از آنها در تضاد و تناقض می افتد و در شناخت ِ راستین ِ انسان ها از کردوکارهای جهان ایجاد ِ گسل ِ شناختی می نماید. این جاست که به اصطلاح متفکران و نظریه پردازان ِ ایده آلیست از خود ایده اختراع می کنند تا به زعم ِ خود آن گسل ِ شناختی را که چیزی جز ندانم گویی و ناشناخت گرایی نیست با سفسطه پر کنند. یک نمونه از این اختراعات حس ِ ششم است.
حس ِ ششم یا به تعبیری ناخودآگاه ِ انسان که از دید گاه های مختلف ِایده آلیسم های گوناگون ِدینی مذهبی « علم ِ غیبی»،« علم ِ لدنی»، « الهام و اشراق»، « کشف و شهود» نامیده می شود یک زائده ی غیر ِ علمی وغیر ِ عقلانی به کارکردهای حواس ِ پنجگانه به مثابه وحدتی مادی سیستمی است باهدف ِ بی اعتبار نمودن ِاین وحدت ِ مادی و منسوب نمودن ِ آن به مافوق ِ ماده.
ما جایگاه و کارکرد ِ پنج حس ِ مادی و کانون ِ تجمع ِ این حس ها را توضیح دادیم که کجا و چگونه است. حال سوآل از ایده آلیست های مذهبی- فلسفی این است: جایگاه و کارکرد ِ حس ِ ششم یا ناخودآگاه ِ انسان ها کجاست؟ قلب است؟، کبد است؟، مغز است ؟،پایین تنه است، یا بالا تنه؟ هراندامی که ایده آلیست ها نشان دهند و آن راجایگاه ِ حس ِ ششم اعلام کنند، آن حس دیگر یک حس ِ غیر ِ مادی ِ نازل شده از آسمان نیست، بلکه به دلیل ِ نیازش به ماوا و جایگاه ِ مادی هم خود ِ حس مادی است و هم جایگاه و نتیجه ی کارکردش.
واقعییت این است که خاستگاه ِ حس ِ ششم یا ناخودآگاه ِ انسان خرافه ها و اعتقادات ِ دینی مذهبی است که کم ترین اعتبار ِ علمی عقلانی- با توجه به تعریفی که از آن داریم- ندارد و صرفن یک توهم ِ خیال بافانه باهدف ِ جاهلانه ی بی اعتبار نمودن ِ علمییت وعقلانییت ِ ماتریالیسم ِ دیالکتیک است.
خلاصه آن که: تمام ِ آن « معجزات» ی که ایده آلیست های رنگارنگ ِ مذهبی فلسفی به حس ِ ششم و ناخودآگاه ِ جدا ومستقل ازاندام های مادی و نیروی مافوق ِ طبیعت وانسان نسبت می دهند درواقع چیزی جز همان کارکردهای مغز ِمادی و جمع بست ِ علمی عقلانی ِ آن ازدریافت های حسی نیست. چراکه این مجموعه ی مادی حسی و علمی عقلانی سیستمی است همبسته و وحدتی است انکارناپذیر از مادییت، علمییت، و عقلانییت، که محصول ِ تکامل ِ میلیون ها ساله ی نوعی تاریخی ِ انسان است و نیازی به گرداننده ی خارج از وحدت ِ مادی سیستمی ِ خود ندارد.