پیشروی پیکارجویان طالبان و به دست گرفتن کنترل بخشهای بیشتری از خاک افغانستان از سوی این گروه طی چند روز گذشته، با نگرانی سازمان ملل متحد روبرو شده که نسبت به عواقب ناامنی حاصل این تحولات در منطقه و جهان هشدار داده است.سازمان ملل متحد میگوید طالبان همزمان با خروج نیروهای آمریکایی به حملات خود افزوده و توانسته طی چند روز گذشته دست کم حدود ۶ ناحیه جدید را تحت کنترل خود درآورد.دیبورا لاینز، فرستاده ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان به شورای امنیت هشدار داده که اکنون طالبان بر ۵۰ ناحیه از ۳۷۰ ناحیه تقسیمات کشوری افغانستان تسلط یافته است و ممکن است "سناریوهای بسیار سختی" در حال شکلگیری باشد.
خانم لاینز به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد گفته ادامه این خشونتها میتواند "به معنای افزایش ناامنی برای سایر کشورهای نزدیک و دور به افغانستان" باشد.
ارتش آمریکا و ناتو همچنان مشغول خروج نیروهای نظامی خود مطابق برنامه ای هستند که قرار است تا یازدهم سپتامبر امسال تمکیل شود. با این حال، جان کربی، سخنگوی ارتش آمریکا گفته وضعیت در افغانستان همچنان "دینامیک" است و اگر چه طالبان مناطقی را تصرف کرده اما برنامه خروج نیروهای این کشور همچنان مطابق تقویم پیش خواهد رفت هر چند هنوز برای کند یا تند کردن شتاب آن و انعطاف در حجم و ویژگی این برنامه فرصت وجود دارد و ممکن است با توجه به تحولات اخیر تغییراتی در آن داده شود.
این در حالی است که خانم لاینز، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان به ۱۵ عضو شورای امنیت گفته پیشرویهای اخیر گروه تندروی طالبان نتیجه "شدت گرفتن کارزارهای نظامی" است.
خانم لاینز گفته پیشروی طالبان در این مناطق نشانه آن است که این گروه در نزدیکی مراکز ایالات مستقر شده و منتظر خروج کامل نیروهای ائتلاف است تا برای تصرف مراکز این ایالتها اقدام کند.
آیا هدف فراتر از تصرف جغرافیاست؟
علی حسینی - بیبیسی
در مورد "تصرف ولسوالیها" توسط طالبان، بهنظر میرسد باید به موضوع، فراتر از صرفاً استراتژی گسترش جغرافیا دید؛ بویژه اینکه آینده ادامه حضور طالبان در این ولسوالیها چندان روشن نیست و مبهم است. احتمال بازپسگیری این ولسوالیها از سوی نیروهای امنیتی حکومت بعید نیست (در مواردی هم این امر تحقق یافته است). تعداد نیروهای طالبان بهاندازهای کافی نیست که بتوانند با افزایش تصرف ولسوالیها، ادامه تسلط شان بر آنها را تضمین کنند. اما وقتی صحبت میشود که هدف فراتر از تصرف جغرافیاست به چه معناست؟
پاسخ این سئوال به وضعیت در حدود دو هزار کیلومتر دورتر از افغانستان و در قطر مربوط است. هیئت طالبانی که چند ماه پیش روبهروی "هیئت جمهوریت" نشسته بودند، اینبار و پس از این تصرفات و گسترش قلمرو، با اطمینان و اعتماد به نفس بیشتری پشت میز مینشینند.
در گذشته یک مقولهی کلیشهای همواره مطرح میشد و آن اینکه هر وقت صحبت از مذاکره با طالبان آغاز میشد، گرمی میدان جنگ شدیدتر میشد، با این استدلال که طالبان میخواهند در میز مذاکره، امتیاز بیشتری کسب کنند.
در وضعیت فعلی، این موضوع قابل قبولتر از هر زمان دیگری بهنظر میرسد.
مذاکرات قطر نیمبند و در سطحی جریان دارد. شواهد نشان میدهد که احتمالاً در آینده نزدیک این مذاکرات جدیتر پیگیری شود و مورد توجه قرار بگیرد. بویژه اینکه گویا قرار بوده که عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی، حامد کرزی، رئیس جمهوری پیشین و شماری دیگر از چهرههای مطرح به قطر بروند تا این مذاکرات شدت یابد.
در صورتیکه اینبار هیئت طالبان دوباره روبهروی "هیئت جمهوریت" در قطر بنشیند، موضع، ادبیات، ژست و استدلالشان رنگوبوی تازه و نسبتاً متفاوتتری نسبت به گذشته خواهد داشت.
این موضوع، از جهتی بهمراتب جدیتر از مسئله تصرف ولسوالیها بهنظر میرسد؛ چرا که پشت میز مذاکره است که سهم طرفها مشخص خواهد شد.
میتوان با اطمینان گفت که هیچگاه به اندازه اوضاع کنونی، عقبهی جنگی و میدانی طالبان برای افرادشان که در میدان مذاکره سنگر گرفتهاند، مهم و مٶثر نبوده است.
همزمان امروز، اول تیر، گزارش شد که طالبان توانسته مهمترین نقاط مرزی شمال افغانستان با تاجیکستان را تصرف کند. این در پی افزایش نبردها در قندوز، واقع در شمال این کشور، طی چند روز گذشته روی داده است.
طالبان مدعی است که تمامی ایالت قندوز را به غیر شهر قندوز که مرکز ایالت است را تحت کنترل خود بگیرد. اما وزارت دفاع افغانستان میگوید نیروهای ارتش برخی از این مناطق را بازپس گرفتهاند و درگیریها همچنان ادامه دارد.
در تحولی دیگر، عمران خان، نخستوزیر پاکستان گفته کشورش مایل است که در برقراری صلح در افغانستان با آمریکا همکاری کند اما اجازه ایجاد پایگاه نظامی در خاک پاکستان را به واشنگتن نخواهد داد.
قندوز اهمیت استراتژیک فراوانی دارد. این شهر در سال ۲۰۱۵ برای مدت کوتاهی تحت کنترل طالبان درآمد.
رسانههای محلی همچنین از تصرف مقادیر قابل توجهی سلاح و مهمات نظامی توسط پیکارجویان طالبان خبر دادهاند و میگویند آنها علاوه بر کشتن چند سرباز ارتش افغانستان، چند سرباز دیگر را هم اسیر کردهاند.
با این حال، ژنرال اجمل شینواری، سخنگوی ارتش افعانستان گفته نیروهای این کشور حملات گستردهای را برای بازپس گرفتن نقاط تصرف شده آغاز کردهاند.
سخنگوی ارتیش افغانستان گفته عملیات گستردهای برای بازپسگیری مناطق تحت تصرف طالبان در قندوز آغاز شده است
معاون دوم رئیس جمهوری افغانستان: ولایات شمالی و مرکزی تسلیم زورگویی طالبان نخواهند شد
همزمان با ادامه جنگهای شدید در ولسوالیهای افغانستان، سرور دانش، معاون دوم رئیس جمهوری گفته طالبان اشتباه دهه ۷۰ شان را تکرار میکنند.
آقای دانش امروز (سه شنبه، ۱ سرطان/ تیر) در صفحه رسمی فیسبوکش نوشته "گروه طالبان به اصطلاح فتوحات خود را از مناطق و سرزمینهایی شروع کرده که هیچ نوع زمینه پذیرش اجتماعی و فرهنگی در میان مردم آن مناطق ندارد."
در دو ماه گذشته جنگهای شدیدی در شمال، مرکز و شماری از ولسوالیهای جنوب افغانستان میان گروه طالبان و نیروهای امنیتی افغانستان جریان دارد.
سرور دانش نوشته ولایات شمال و مناطق مرکزی افغانستان در دهه هفتاد نشان دادند که به هیچ صورت تسلیم زورگویی و انحصارطلبی طالبان نخواهند شد و به طالبان اجازه حاکمیت نخواهند داد و امروز دقیقاً این گروه همان اشتباه دهه ۷۰ خود را تکرار میکند. به گفته آقای دانش "طالبان سرانجام در گرداب موج متلاطمی که خود آفریده غرق خواهند شد."
آقای دانش با اشاره به خیزشهای مردمی در برابر طالبان گفته "مقاومت فراگیر ملی" در چارچوب حاکمیت دولتی، برای دفاع از جمهوریت و برای سرکوب دشمنان نظام افغانستان در حال شکلگیری است.