پایانی که پایان نبود:
امروز، ٢٨ مه سال ٢١ قرن٢١، از آخرین نبردهای قهرمانانه کموناردها ١٥٠ سال گذشت. ما دلبستگان کمون، گرامیداشت حماسه افتخارآفرین کارگران پاریس را از ١٨ مارس شروع کردیم، روزی که پاریس با غرش Vive la Commune (زنده باد کمون!)، بیدار شد. امروز نبرد قهرمانانه آخرین روز آن حماسه را گرامی میداریم.
پس فردای آن روز مارکس رساله بیهمتای "جنگ داخلی در فرانسه" را به شورای انترناسیونال ارائه داد که به تایید همه حاضران رسید. نقطه پایان بر تاریخ واقعی کمون: لندن ٣٠ مه ١٨٧١. آن روز آنجا داستان کمون به پایان رسید، درسهای کمون برای عاشقان آزادی و رهایی همچنان زنده است. پایان نبرد کموناردها پایان تلاش برای اهداف کمون نبود.
درس برجسته کموناردها برای انسان جهان سال ٢١ قرن٢١ چیست؟ اینکه با شهامتی مشابه کار کارستانشان، از روزمرگی تیره و پاشاگردانی جهانی پر از مصائبی که بر زندگی بشر تحمیل شده، دریچه امید و تلاش رو به آینده باز کنیم، رو به آفرینش کمون امروزی در هر جای جهان که توان و امکان و آمادگی آن را داریم. واضح است هر جا امکان و آمادگی واقعی بیشتر، فوریت اقدام متحدانه و نیرومند روشنتر است.
امروز به ویژه جا دارد یادآور شویم که خاطره جانباختگان کمون پاریس و همه جانباختگان عاشق آزادی در حافظه حیاتی و ارجگذار بشریت جا گرفته و ماندگار خواهد بود.
فاتح شیخ
٢٨ مه ٢٠٢١